ओवी १: श्रीभगवानुवाच इदं तु ते गुह्यतमं प्रवक्ष्याम्यनसूयवे । ज्ञानं विज्ञानसहितं यज्ञात्वा मोक्ष्यसेऽशुभात्‌ ॥ ९-१ ॥

अर्थ: श्रीभगवान (कृष्ण) म्हणाले, 'हे अनसूय (निष्कपट) अर्जुन, मी तुला हे अतिगुह्य (अत्यंत गुप्त) ज्ञान आणि विज्ञान सांगणार आहे. हे जाणून, तू अशुभातून मुक्त होशील.'

ओवी २: राजविद्या राजगुह्यं पवित्रमिदमुत्तमम्‌ । प्रत्यक्षावगमं धर्म्यं सुसुखं कर्तुमव्ययम्‌ ॥ ९-२ ॥

अर्थ: 'हे राजविद्या (राजांचे विद्या), हे राजगुह्य (राजांचे गुप्त ज्ञान) आहे. हे उत्तम, पवित्र आणि प्रत्यक्ष अवगम (प्रतीत होणारे) आहे. हे धर्म्य (धार्मिक) आणि सुसुख (सुखपूर्वक) कर्तुम (करण्यासारखे) आहे, आणि अव्यय (अविनाशी) आहे.'

ओवी ३: अश्रद्दधानाः पुरुषा धर्मस्यास्य परन्तप । अप्राप्य मां निवर्तन्ते मृत्युसंसारवर्त्मनि ॥ ९-३ ॥

अर्थ: 'हे परंतप (अर्जुन), जे पुरुष श्रद्धारहित आहेत, ते माझ्या या धर्माला प्राप्त न करता मृत्युसंसाराच्या मार्गावर परत जातात.'

ओवी ४: मया ततमिदं सर्वं जगदव्यक्तमूर्तिना । मत्स्थानि सर्वभूतानि न चाहं तेष्ववस्थितः ॥ ९-४ ॥

अर्थ: 'हे संपूर्ण जग माझ्या अव्यक्तमूर्तिने (अदृश्य रूपाने) व्यापले आहे. सर्व भूत माझ्यामध्ये स्थित आहेत, परंतु मी त्यांच्या मध्ये स्थित नाही.'

ओवी ५: न च मत्स्थानि भूतानि पश्य मे योगमैश्वरम्‌ । भूतभृन्न च भूतस्थो ममात्मा भूतभावनः ॥ ९-५ ॥

अर्थ: 'भूत माझ्यामध्ये स्थित नाहीत, माझे योगऐश्वर्य (योगद्वारे परम सामर्थ्य) पाहा. मी भूतांचा धारक असूनही भूतांमध्ये स्थित नाही, माझा आत्मा भूतांचा भावन (सृजनकर्ता) आहे.'

ओवी ६: यथाकाशस्थितो नित्यं वायुः सर्वत्रगो महान्‌ । तथा सर्वाणि भूतानि मत्स्थानीत्युपधारय ॥ ९-६ ॥

अर्थ: 'जसा महान वायू आकाशात नित्य स्थित असतो, तसा सर्व भूत माझ्यामध्ये स्थित आहेत असे मान.'

ओवी ७: सर्वभूतानि कौन्तेय प्रकृतिं यान्ति मामिकाम्‌ । कल्पक्षये पुनस्तानि कल्पादौ विसृजाम्यहम्‌ ॥ ९-७ ॥

अर्थ: 'हे कौन्तेय (अर्जुन), सर्व भूत माझ्या प्रकृतीमध्ये परत जातात, कल्पक्षय (कल्पाच्या समाप्ती) झाल्यावर. मी त्यांना पुन्हा कल्पाच्या प्रारंभात सृजन (निर्मिती) करतो.'

ओवी ८: प्रकृतिं स्वामवष्टभ्य विसृजामि पुनः पुनः । भूतग्राममिमं कृत्स्नमवशं प्रकृतेर्वशात्‌ ॥ ९-८ ॥

अर्थ: 'स्वप्रकृतीला आश्रय करून, मी पुनः पुनः सर्व भूतग्राम (जीवसमूह) सृजन करतो, प्रकृतीच्या वशात (आश्रयाने) त्यांना अवश (नियंत्रणात) ठेवतो.'

ओवी ९: न च मां तानि कर्माणि निबध्नन्ति धनञ्जय । उदासीनवदासीनमसक्तं तेषु कर्मसु ॥ ९-९ ॥

अर्थ: 'हे धनंजय (अर्जुन), ती कर्मे मला बांधत नाहीत. मी उदासीनवत (उदास) राहतो आणि त्यांच्यामध्ये असक्त (आसक्तीविरहित) राहतो.'

ओवी १०: मयाध्यक्षेण प्रकृतिः सूयते सचराचरम्‌ । हेतुनानेन कौन्तेय जगद्विपरिवर्तते ॥ ९-१० ॥

अर्थ: 'माझ्या अध्यक्षतेखाली (नेतृत्वाखाली) प्रकृती (निसर्ग) चराचर (जगातील सर्व चल-अचल वस्तू) निर्माण करते. ह्या कारणाने जग फिरते (संचलित होते).'

ओवी ११: अवजानन्ति मां मूढा मानुषीं तनुमाश्रितम्‌ । परं भावमजानन्तो मम भूतमहेश्वरम्‌ ॥ ९-११ ॥

अर्थ: 'मूढ (मूर्ख) लोक मला मनुष्याचे तनु (शरीर) स्वीकारल्यामुळे अवमानित (तिरस्कार) करतात. माझ्या पर (श्रेष्ठ) भावाला आणि भूतमहेश्वर (भूतांचे ईश्वर) राहिलेले जाणत नाहीत.'

ओवी १२: मोघाशा मोघकर्माणो मोघज्ञाना विचेतसः । राक्षसीमासुरीं चैव प्रकृतिं मोहिनीं श्रिताः ॥ ९-१२ ॥

अर्थ: 'मोघाशा (निरर्थक आशा), मोघकर्म (निरर्थक कर्म), मोघज्ञाना (निरर्थक ज्ञान) आणि विचेतस (चेतना रहित) असलेल्या लोकांची प्रकृती राक्षसी आणि आसुरी असते.'

ओवी १३: महात्मानस्तु मां पार्थ दैवीं प्रकृतिमाश्रिताः । भजन्त्यनन्यमनसो ज्ञात्वा भूतादिमव्ययम्‌ ॥ ९-१३ ॥

अर्थ: 'हे पार्थ (अर्जुन), महात्मे (महान आत्मे) दैवी (दैवीय) प्रकृतीला आश्रय करून, मला भजतात (पूजतात). भूतांचे आदि (प्रारंभिक) आणि अविनाशी (अक्षय) जाणून.'

ओवी १४: सततं कीर्तयन्तो मां यतन्तश्च दृढव्रताः । नमस्यन्तश्च मां भक्त्या नित्ययुक्ता उपासते ॥ ९-१४ ॥

अर्थ: 'जे लोक सतत माझे कीर्तन (प्रशंसा) करतात, दृढव्रत (दृढ संकल्प) राहून, भक्तीने मला नमस्कार करतात, ते नित्ययुक्त (सदैव) राहून मला उपासते (पूजतात).'

ओवी १५: ज्ञानयज्ञेन चाप्यन्ये यजन्तो मामुपासते । एकत्वेन पृथक्त्वेन बहुधा विश्वतोमुखम्‌ ॥ ९-१५ ॥

अर्थ: 'काही लोक ज्ञानयज्ञाने (ज्ञानाच्या यज्ञाने) मला उपासते (पूजतात). एकत्व (एकता) आणि पृथक्त्व (अनेकता) ने, बहुधा (अनेक प्रकारे) विश्वात विद्यमान (सर्वव्यापी) राहून.'

ओवी १६: अहं क्रतुरहं यज्ञः स्वधाहमहमौषधम्‌ । मन्त्रोऽहमहमेवाज्यमहमग्निरहं हुतम्‌ ॥ ९-१६ ॥

अर्थ: 'मी क्रतु (यज्ञाचा एक प्रकार) आहे, मी यज्ञ आहे, स्वधा (पितृकर्माचे आहुतीचे मंत्र) आहे, मी औषध (हवनातील सामग्री) आहे. मी मंत्र आहे, मी आहुती आहे, मी अग्नि आहे, आणि मी हुत (आहुती) आहे.'

ओवी १७: पिताहमस्य जगतो माता धाता पितामहः । वेद्यं पवित्रमोङ्कार ऋक्साम यजुरेव च ॥ ९-१७ ॥

अर्थ: 'मी या जगाचा पिता आहे, माता आहे, धाता (पालक) आहे, आणि पितामह (आदि पिता) आहे. मी वेद (ज्ञान) आहे, पवित्र ओंकार आहे, ऋग्वेद, सामवेद आणि यजुर्वेद आहे.'

ओवी १८: गतिर्भर्ता प्रभुः साक्षी निवासः शरणं सुहृत्‌ । प्रभवः प्रलयः स्थानं निधानं बीजमव्ययम्‌ ॥ ९-१८ ॥

अर्थ: 'मी गती (मार्ग), भर्ता (पालक), प्रभु (स्वामी), साक्षी (दर्शक), निवास (निवासस्थान), शरण (आश्रय), सुहृद (मित्र) आहे. मी प्रभव (उत्पत्ति), प्रलय (नाश), स्थान (स्थान), निधन (धन) आणि अविनाशी बीज आहे.'

ओवी १९: तपाम्यहमहं वर्षं निगृह्णाम्युत्सृजामि च । अमृतं चैव मृत्युश्च सदसच्चाहमर्जुन ॥ ९-१९ ॥

अर्थ: 'मी ताप (ऊष्मा) देतो, मी वर्षा (पाऊस) आणतो, मी त्याला रोखतो आणि सोडतो. मी अमृत (अमरत्व) आहे, मी मृत्यु आहे, हे अर्जुन, मी सत्य आणि असत्य आहे.'

ओवी २०: त्रैविद्या मां सोमपाः पूतपापा यज्ञैरिष्ट्वा स्वर्गतिं प्रार्थयन्ते । ते पुण्यमासाद्य सुरेन्द्रलोकमश्नन्ति दिव्यान्दिवि देवभोगान्‌ ॥ ९-२० ॥

अर्थ: 'त्रैविद्या (तीन वेदांचा अभ्यास करणारे) मला सोमपान (सोमरस पिणारे), यज्ञांनी पूतपाप (पवित्र) होऊन स्वर्गतिला प्रार्थना करतात. ते पुण्य प्राप्त करून, स्वर्गलोकात देवतांचा दिव्य भोग घेतात.'

ओवी २१: ते तं भुक्त्वा स्वर्गलोकं विशालं क्षीणे पुण्ये मर्त्यलोकं विशन्ति । एवं त्रयीधर्ममनुप्रपन्ना गतागतं कामकामा लभन्ते ॥ ९-२१ ॥

अर्थ: 'ते स्वर्गलोकाचा विशाल भोग घेतात, परंतु पुण्य संपल्यानंतर मर्त्यलोकाला (भूतल) परततात. अशा प्रकारे त्रयीधर्म (तीन वेदांचे धर्म) अनुसरून, ते कामकामा (इच्छुक) गतागत (पुनरागमन) घेतात.'

ओवी २२: अनन्याश्चिन्तयन्तो मां ये जनाः पर्युपासते । तेषां नित्याभियुक्तानां योगक्षेमं वहाम्यहम्‌ ॥ ९-२२ ॥

अर्थ: 'जे लोक अनन्य (अद्वितीय) चित्ताने मला पूजतात, ते नित्याभियुक्त (सदैव मला समर्पित) असतात. त्यांच्या योगक्षेम (योगक्षेम) चे पालन मी करतो.'

ओवी २३: येऽप्यन्यदेवता भक्ता यजन्ते श्रद्धयान्विताः । तेऽपि मामेव कौन्तेय यजन्त्यविधिपूर्वकम्‌ ॥ ९-२३ ॥

अर्थ: 'हे कौन्तेय (अर्जुन), जे अन्य देवतांचे भक्त, श्रद्धेने यज्ञ करतात, तेही मला यज्ञ करतात, परंतु अविधिपूर्वक (शास्त्र विरुद्ध).'

ओवी २४: अहं हि सर्वयज्ञानां भोक्ता च प्रभुरेव च । न तु मामभिजानन्ति तत्त्वेनातश्च्यवन्ति ते ॥ ९-२४ ॥

अर्थ: 'मी सर्व यज्ञांचे भोक्ता (उपभोक्ता) आणि प्रभु (स्वामी) आहे. परंतु ते लोक मला तत्त्वतः (सत्य) जाणत नाहीत, म्हणून ते च्यवन्ति (भ्रष्ट) होतात.'

ओवी २५: यान्ति देवव्रता देवान्पितॄन्यान्ति पितृव्रताः । भूतानि यान्ति भूतेज्या यान्ति मद्याजिनोऽपि माम्‌ ॥ ९-२५ ॥

अर्थ: 'देवांचे व्रत (पूजा) करणारे देवतांना प्राप्त होतात, पितरांचे व्रत करणारे पितरांना प्राप्त होतात, भूतांचे पूजा करणारे भूतांना प्राप्त होतात, आणि माझे यज्ञ करणारे मला प्राप्त होतात.'

ओवी २६: पत्रं पुष्पं फलं तोयं ये मे भक्त्या प्रयच्छति । तदहं भक्त्युपहृतमश्नामि प्रयतात्मनः ॥ ९-२६ ॥

अर्थ: 'जो भक्त मला पत्र (पान), पुष्प (फूल), फल (फळ) आणि तोय (जल) भक्तीने अर्पण करतो, ते मी भक्तीने प्राप्त करून ग्रहण करतो.'

ओवी २७: यत्करोषि यदश्नासि यज्जुहोषि ददासि यत्‌ । यत्तपस्यसि कौन्तेय तत्कुरुष्व मदर्पणम्‌ ॥ ९-२७ ॥

अर्थ: 'हे कौन्तेय (अर्जुन), जो काही तू करतो, खातोस, यज्ञ करतो, दान करतो, तप करतो, ते सर्व माझ्यासाठी अर्पण कर.'

ओवी २८: शुभाशुभफलैरेवं मोक्ष्यसे कर्मबन्धनैः । संन्यासयोगयुक्तात्मा विमुक्तो मामुपैष्यसि ॥ ९-२८ ॥

अर्थ: 'शुभ आणि अशुभ फळांपासून मुक्त होऊन, कर्मबंधनातून मुक्त होशील. संन्यासयोगयुक्त आत्मा होऊन, तू मला प्राप्त करशील.'

ओवी २९: समोऽहं सर्वभूतेषु न मे द्वेष्योऽस्ति न प्रियः । ये भजन्ति तु मां भक्त्या मयि ते तेषु चाप्यहम्‌ ॥ ९-२९ ॥

अर्थ: 'मी सर्व प्राण्यांमध्ये सम (समान) आहे. मला कोणीही द्वेष्य (द्वेष असलेला) नाही, ना कोणी प्रिय आहे. परंतु जे मला भक्तीने भजतात, ते मला प्राप्त होतात आणि मी त्यांना प्राप्त होतो.'

ओवी ३०: अपि चेत्सुदुराचारो भजते मामनन्यभाक्‌ । साधुरेव स मन्तव्यः सम्यग्व्यवसितो हि सः ॥ ९-३० ॥

अर्थ: 'जो मनुष्य सुदुराचार (अतिदुष्ट) असूनही अनन्य (अद्वितीय) भक्तीने मला भजतो, तो साधु (सज्जन) म्हणून मानावा, कारण त्याचा निर्णय योग्य आहे.'

ओवी ३१: क्षिप्रं भवति धर्मात्मा शश्वच्छान्तिं निगच्छति । कौन्तेय प्रति जानीहि न मे भक्तः प्रणश्यति ॥ ९-३१ ॥

अर्थ: 'जो माझा अनन्य भक्त आहे, तो लवकरच धर्मात्मा होतो आणि शाश्वत शांती प्राप्त करतो. हे कौन्तेय (अर्जुन), निश्चित जाणून ठेव की माझा भक्त कधीच नष्ट होत नाही.'

ओवी ३२: मां हि पार्थ व्यपाश्रित्य येऽपि स्युः पापयोनयः । स्त्रियो वैश्यास्तथा शूद्रास्तेऽपि यान्ति परां गतिम्‌ ॥ ९-३२ ॥

अर्थ: 'हे पार्थ (अर्जुन), जे स्त्रिया, वैश्य, शूद्र, आणि पापयोन असलेले लोक माझ्या शरण येतात, ते सुद्धा परम गती प्राप्त करतात.'

ओवी ३३: किं पुनर्ब्राह्मणाः पुण्या भक्ता राजर्षयस्तथा । अनित्यमसुखं लोकमिमं प्राप्य भजस्व माम्‌ ॥ ९-३३ ॥

अर्थ: 'मग पुण्यशील ब्राह्मण आणि भक्त राजर्षी तर निश्चितच माझी पूजा करतात. हे अनित्य (क्षणभंगुर) आणि असुखी (दुःखी) लोक प्राप्त करून, माझी पूजा कर.'

ओवी ३४: मन्मना भव मद्भक्तो मद्याजी मां नमस्कुरु । मामेवैष्यसि युक्त्वैवमात्मानं मत्परायणः ॥ ९-३४ ॥

अर्थ: 'माझ्या मनात राहा, माझा भक्त हो, माझे यज्ञ कर, मला नमस्कार कर. अशा प्रकारे आत्म्याला माझ्यामध्ये समर्पित करून, मला प्राप्त होशील.'

मूळ नवव्या अध्यायाची समाप्ती: ॐ तत्सदिति श्रीमद्भगवद्गीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां योगशास्त्रे श्रीकृष्णार्जुनसंवादे राजविद्याराजगुह्ययोगो नाम नवमोऽध्यायः ॥ ९ ॥

अर्थ: ॐ हे परमसत्य आहे. याप्रमाणे श्रीमद्‌भगवद्‌गीतारूपी उपनिषद तथा ब्रह्मविद्या आणि योगशास्त्राविषयी श्रीकृष्ण आणि अर्जुन यांच्या संवादातील राजविद्याराजगुह्ययोग नावाचा हा नववा अध्याय समाप्त झाला.