​ऐसें वेदसारामृत पूर्ण । भृत्यासी पाजूनि श्रीकृष्ण ।
​निजभक्ताचें जन्ममरण । निर्दळी संपूर्ण भवभय ॥ १००१ ॥
​जगाचें माया मुख्य कारण । कृष्ण मायेचेंही निजकारण ।
​जें स्वरूप सच्चिदानंदघन । त्यासी संज्ञा ‘श्रीकृष्ण’ नामाची ॥ १००२ ॥
​घेऊनि माया मनुष्यनट । पुरुषांमाजीं पुरुषश्रेष्ठ ।
​पूर्ण ज्ञानें ज्ञाननिष्ठ । वंद्य वरिष्ठ श्रीकृष्ण ॥ १००३ ॥
​त्यासी कायावाचा आणि मन । सर्वार्थीं अनन्यशरण ।
​यापरी श्रीशुक आपण । करी मनें नमन श्रीकृष्णा ॥ १००४ ॥
​ऐसें श्रीशुकें केलें नमन । तेणें परीक्षिती सप्रेम पूर्ण ।
​भक्तक्रुपाळू एक श्रीकृष्ण । दुसरा जाण असेना ॥ १००५ ॥
​उद्धव पावला परम निर्वाण । सरलें ज्ञानकथानिरूपण ।
​जगीं श्रेष्ठ भगवद्‍भजन । भक्तांअधीन श्रीकृष्ण ॥ १००६ ॥
​जें जें भक्तांचें मनोगत । तें तें पुरवी श्रीकृष्णनाथ ।
​शेखीं निजपदही देत । कृपा समर्थ भक्तांची ॥ १००७ ॥
​निजधामा निघतां श्रीकृष्ण । जरी उद्धव न करितां प्रश्न ।
​तरी हें परमामृतकथन । सर्वथा श्रीकृष्ण न बोलता ॥ १००८ ॥
​यालागीं उद्धवाचा महाथोर । जगासी जाहला उपकार ।
​भक्तिज्ञानवैराग्यसार । ज्याचेनि शार्ङ्गधर स्वयें वदला ॥ १००९ ॥
​उद्धवाचेनि धर्में जाण । भवाब्धि तरे त्रिभुवन ।
​ऐसे बोलविलें गुह्यज्ञान । सप्रेम भजन तद्युक्त ॥ १०१० ॥
​उपेक्षुन चारी मुक्ती । उद्धवें थोराविली हरिभक्ति ।
​एवढी उद्धवें केली ख्याती । त्रिजगती तरावया ॥ १०११ ॥
​एकादशाचेनि नांवें । घातली भक्तिमुक्तीची पव्हे ।
​एवढी कीर्ति केली उद्धवें । जडजीवें तरावया ॥ १०१२ ॥
​धेनूच्या ठायीं क्षीर पूर्ण । परी हाता न ये वत्सेंवीण ।
​तेवीं श्रीकृष्णाचें पूर्ण ज्ञान । उद्धवें जाण प्रगट केलें ॥ १०१३ ॥
​कृष्णोद्धवसंवादकथन । तें अतिशयें ज्ञान गहन ।
​तेथ मी अपुरतें दीन । केवीं व्याख्यान करवलें ॥ १०१४ ॥
​कृष्णोद्धवज्ञान गहन । त्याचें करावया व्याख्यान ।
​साह्य जाहला जनार्दन । जो सर्वीं सर्वज्ञ सर्वार्थीं ॥ १०१५ ॥
​पदपदार्थसंगतीं । ज्ञानाची परिपाकस्थिती ।
​वैराग्ययुक्त भक्तिमुक्ती । हेही व्युत्पत्ती मी नेणें ॥ १०१६ ॥
​माझें जें कां मीपण । तेंही जाहला जनार्दन ।
​तेव्हां पदपदार्थव्याख्यान । कर्ता जाण तो एक ॥ १०१७ ॥
​तो एका एकपणाचेनि भावें । ऐक्यता फावली स्वभावें ।
​‘एकाजनर्दन’ येणें नांवें । हा ग्रंथ देवें विस्तारिला ॥ १०१८ ॥
​माझे बुद्धीचीही बुद्धी । जनार्दन जाहला अर्थावबोधीं ।
​कवित्वयुक्ती-पदबंधी । वदता त्रिशुद्धी जनार्दन ॥ १०१९ ॥
​माझें नामरूप कर्म गुण । मूळीं पाहतां मिथ्या जाण ।
​परी तेंही जाहला जनार्दन । ऐसे एकपण पढियंतें ॥ १०२० ॥
​नांवे भावें एकपण । यालागीं तुष्टला जनार्दन ।
​तेणें माझ्या नांवाऐसें जाण । जगीं एकपण प्रकाशिलें ॥ १०२१ ॥
​‘एका’ या नामाचें कौतुक । पढिये जनार्दनासी आत्यंतिक ।
​तेणें तो मजशीं जाहला एक । ‘मी तूं’ देख म्हणतांही ॥ १०२२ ॥
​‘एका’ या नांवाचें कौतुक । जनार्दनासी ऐसें देख ।
​एकत्वीं प्रकाशी अनेक । अनेकीं एक अविकारी ॥ १०२३ ॥
​नांवें एक भावें एक । त्यासी देवाचें सर्वदा ऐक्य ।
​मग देखतां एकानेक । भिन्नत्व देख असेना ॥ १०२४ ॥
​हें एकत्व जंव न ये हाता । तंव न लाभे देवाची प्रसन्नता ।
​एकत्वावांचूनि सर्वथा । अकर्तात्मता कळेना ॥ १०२५ ॥
​जंव कर्तव्याचा अहंभावो । तंव सर्वथा न भेटे देवो ।
​अहंपाशीं बद्धतेशी ठावो । मुक्तता पहा हो तत्त्यागें ॥ १०२६ ॥
​नामरूपा एकपण । हेंचि माझें अनुष्ठान ।
​तेणें तुष्टला जनार्दन । माझें मीपण तोचि जाहला ॥ १०२७ ॥
​जेवीं बाहुल्यांचें खेळणें । तेथ रुसणें आणि संतोषणें ।
​हें खेळवित्याचें करणें । बाहुली नेणे तो अर्थ ॥ १०२८ ॥
​तेवीं माझेनि नांवें कविता । करून जनार्दन जाहला वक्ता ।
​यालागीं हे ग्रंथकथा । साधुसंतां पढियंती ॥ १०२९ ॥
​देह‍अहंता ग्रंथ करितां । एकही वोवी न ये हाता ।
​येथ जनार्दन जाहला वक्ता । ग्रंथ ग्रंथार्था तेणें आला ॥ १०३० ॥
​देखोनि मराठी गोठी । न म्हणावी वृथा चावटी ।
​पहावी निजबोधकसवटी । निजात्मदृष्टीं सज्जनीं ॥ १०३१ ॥
​संस्कृत वंद्य प्राकृत निंद्य । हे बोल काय होती शुद्ध ।
​हाही अभिमानवाद । अहंता बंध परमार्थीं ॥ १०३२ ॥
​मोलें भूमि खणितां वैरागरीं । अवचटें अनरर्घ्यरत्‍न लाभे करीं ।
​तें रत्‍न सांपडल्या केरीं । काय चतुरीं उपेक्षा ॥ १०३३ ॥
​तेवीं संस्कृत आटाटी । करीतां परमार्थीं नव्हे भेटी ।
​तेचि जोडल्या मराठीसाठीं । तेथ घालिती मिठी सज्ञान ॥ १०३४ ॥
​चकोरां चंद्रामृतप्राशन । वायसां तेथें पडे लंघन ।
​तेवीं हा महाराष्ट्र ग्रंथ जाण । फळाफळपण ज्ञानाज्ञानें ॥ १०३५ ॥
​देवासी नाहीं भाषाभिमान । संस्कृत प्राकृत दोनी समान ।
​ज्या भाषा केलें ब्रह्मकथन । त्या भाषां श्रीकृष्ण संतोषे ॥ १०३६ ॥
​साजुक आणि सुकलीं । सुवर्णसुमनीं नाहीं चाली ।
​तेवीं संस्कृत प्राकृत बोली । ब्रह्मकथेंने आली समत्वा ॥ १०३७ ॥
​संस्कृत भाषा निंदा केली । तरी ते काय पावन जाहली ।
​प्राकृत भाषा हरिकथा केली । ते वृथा गेली म्हणवेना ॥ १०३८ ॥
​जंव जंव दृढ भाषाअभिमान । तंव तंव वक्त्यासी बाधक पूर्ण ।
​ज्या भाषा केलें ब्रह्मकथन । ते होय पावन हरिचरणीं ॥ १०३९ ॥
​माझी मराठी भाषा उघडी । परी परब्रह्मेंसीं फळली गाढी ।
​जे जनार्दनें लाविली गोडी । ते चवी न सोडी ग्रंथार्थ ॥ १०४० ॥
​जे जनार्दनकवितावाडी । ब्रह्मरसें रसाळ गाढी ।
​संतसज्जन जाणती गोडी । यालागीं जोडी जोडिला ग्रंथ ॥ १०४१ ॥
​उद्धवव्याजें स्वयें श्रीकृष्ण । वदला पूर्ण ब्रह्मज्ञान ।
​येणें छेदूनि भवबंधन । दीनजन तरावया ॥ १०४२ ॥
​तो हा एकादशाऐसा ग्रंथ । जेथ ठाकठोक परमार्थ ।
​येणें महाकवि समस्त । निजहितार्थ पावले ॥ १०४३ ॥
​पक्क फळीं शुक झेंपावे । तेथ मुंगीही जा‍ऊनि पावे ।
​तेवीं महाकवींचे घेऊनि मागोवे । मीही पावें प्राकृत ॥ १०४४ ॥
​महारायाच्या ताटापाशीं । रिगमु नाहीं समर्थांसी ।
​तेथें सुखें बैसे माशी । तेवीं हा आम्हांसी प्राकृत ग्रंथ ॥ १०४५ ॥
​भोजनीं धरोनि बापाचा हात । गोड तें आधीं बाळक खात ।
​तेवीं हा महाकवींच्या अनुभवांत । प्राकृतें परमार्थ मीही लाभें ॥ १०४६ ॥
​मी लाधलों सद्‌गुरुचरण । तेणें हें चालिलें निरूपण ।
​बाप कृपाळु जनार्दन । ग्रंथ संपूर्ण तेणें केला ॥ १०४७ ॥
​म्हणाल पूर्ण जाहला परमार्थ । पुढें आहे महाअनर्थ ।
​तैसा नव्हे गुह्यज्ञानर्थ । स्वयें श्रीकृष्णनाथ दावील ॥ १०४८ ॥
​माता पिता स्त्री पुत्र जन । जाती गोत सुहृद सज्जन ।
​सकळ कुळासी येतां मरण । ममता श्रीकृष्ण कदा न धरी ॥ १०४९ ॥
​कृष्ण‍आज्ञा काळ वंदी माथां । एवढी हातीं असतां सत्ता ।
​तरी कुळरक्षणाची ममता । श्रीकृष्णनाथा असेना ॥ १०५० ॥
​ज्यासी देहीं निरभिमानता । ज्यासीं बाधीना कुळाची ममता ।
​ते देहींची निरहंकारता । श्रीकृष्ण आतां स्वांगें दावी ॥ १०५१ ॥
​तें ज्ञानपरिपाकनिर्वाण । अतिगोडीचें निरूपण ।
​पुढिलें दों अध्यायीं जाण । श्रीशुक आपण सांगेल ॥ १०५२ ॥
​ते ज्ञानगुह्य निजकथा । जनार्दनकृपा तत्त्वतां ।
​एका जनार्दन वक्ता । अवधान श्रोतां मज द्यावें ॥ १०५३ ॥
​जेथ संत अवधान देती । ते कथा वोढवे परमार्थीं ।
​एका जनार्दनीं विनंती । अवधान ग्रंथार्थीं मज द्यावें ॥ १०५४ ॥
​इति श्रीमद्‍भागवते महापुराणे एकादशस्कंधे भगवदुद्धवसंवादे एकाकारटीकायां
परमार्थप्राप्तीसुगमोपायकथनोद्धवबदरिकाश्रमप्रवेशो नाम एकोनत्रिंशोऽध्यायः ॥ २९ ॥
श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥ श्लोक ॥ ४९ ॥ ओव्या ॥ १०५४ ॥
​