मराठी साहित्याचा डिजिटल खजिना.

    एकनाथी भागवत अध्याय ६ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय ६ ओव्या ३०१ ते ४००

    ओवी ३०१:

    स्नानमात्रें केवळ । क्षयरोग गेला तत्काळ । कळा पावला सकळ । शोभे निर्मळ निजतेजें

    अर्थ: केवळ स्नानाने (स्नान करून) क्षयरोग (रोग) तत्काळ (ताबडतोब) गेला. चंद्रदेवाला सर्व कला (गुण) प्राप्त झाल्या आणि त्याचे तेज (प्रभा) पुन्हा निर्मळ (शुद्ध) झाले.

    ओवी २:

    आम्हीही तेथ स्नान दान । पितृतर्पण देवतार्चन । करूं ब्राह्मणपूजन । जे संपन्न श्रुति शास्त्रीं

    अर्थ: आम्हीही (सर्व यादव) तेथे स्नान, दान, पितृतर्पण (पितरांना अर्पण) आणि देवतांचे पूजन करतो. ब्राह्मणांचे पूजन जे श्रुति (वेद) आणि शास्त्रांनी (ग्रंथांनी) संपन्न (पूर्ण) केले आहे.

    ओवी ३:

    नाना परींचीं पक्वान्ने । गुणाधिक्यें मिष्टान्ने । देवां ब्राह्मणांसी भोजनें । नाना दानें विधानोक्त

    अर्थ: विविध प्रकारच्या पक्वान्नांनी (पक्व केलेल्या अन्नाने), गुणाधिक्य (उत्तम गुणवत्तेचे) मिष्टान्नांनी (गोड पदार्थांनी) देवांना आणि ब्राह्मणांना भोजन (भोजन) करतो. विविध दान (दान) विधानोक्त (विधिनुसार) करतो.

    ओवी ४:

    श्रद्धेचेनि नेटेंपाटें । पाहूनि दानपात्रें चोखटें । दान द्यावें गोमटें । भूमी वोलटे जेवीं बीज

    अर्थ: श्रद्धेने (श्रद्धेच्या) नेट (परिश्रम) आणि पाट (प्रयत्न) पाहून दानपात्रे (दान घेणारे पात्र) चोखट (शुद्ध) आहेत. दान गोमट (पवित्र) दिले पाहिजे, जसे बीज भूमीवर (मातीत) पेरले जाते.

    ओवी ५:

    ब्राह्मणाचें मुख तें क्षेत्र । पालवियेपेढीवीण पवित्र । ऐसें पाहूनि सुक्षेत्र । दानें विचित्र पेरावीं

    अर्थ: ब्राह्मणाचे मुख (तोंड) क्षेत्र (शेत) आहे. पिढी-पालव्या (संपर्क) शिवाय पवित्र आहे. असे पाहून सुक्षेत्र (सुपीक क्षेत्र) आहे आणि दाने (दान) विचित्र (विविध प्रकारे) पेरली पाहिजेत.

    ओवी ६:

    विनीततेची सेल वोल । श्रद्धेचें चाडें निर्मळ । शमदमादि बैल सबळ । ते तात्काळ जुंपोनी

    अर्थ: विनम्रतेची सेल (दांडी) वोल (हलक्या). श्रद्धेचे चाडे (संपर्क) निर्मळ (शुद्ध) आहेत. शम-दम (शांतता, संयम) आदी बैल (बैल) सबळ (मजबूत) आहेत आणि ते तात्काळ (लवकर) जुंपले पाहिजेत.

    ओवी ७:

    ऐशिया वोजा परी । बीज पेरिलिया क्षेत्रीं । पीक पिकेल घुमरीं । पुरुषार्थ चारी लगटोनी

    अर्थ: अशा प्रकारे योग्य (योग्य) परी (मार्ग) वापरून बीज क्षेत्रात (शेतात) पेरले गेले आहे. पीक (फसल) घुमरी (घुमरत) पिकेल आणि पुरुषार्थ (प्रयत्न) चारी (चार) दिशांनी लावत आहे.

    ओवी ८:

    त्या पिकाचेनि सबळें । पापें तरोनि पैं सकळें । जेवीं नावेचेनि बळें । समुद्रजळें तरिजेती

    अर्थ: त्या पिकाने (फसलाने) सबळ (मजबूत) होऊन पापे (पाप) तरून (मोक्ष) जातात. जसे नाव (नौका) बळाने समुद्राच्या जलात (पाण्यात) तरते.

    ओवी ९:

    शुक म्हणे कौरवनंदना । ऐकें परिक्षिति सज्ञाना । कृष्णें दिधली अनुज्ञा । तीर्थविधाना प्रभासा

    अर्थ: शुकदेव (शुकदेव) कौरवनंदन (कौरवांचा प्रिय) परिक्षिताला (परीक्षित) सांगतात की, कृष्णाने (भगवान श्रीकृष्ण) तीर्थविधान (तीर्थयात्रेचे विधी) करण्याची अनुज्ञा (परवानगी) दिली आहे.

    ओवी ३१०:

    यादव उठिले गाढे । रथीं जुंपिले जी घोडे । येर धांवती येरांपुढें । चहूंकडे लगबग

    अर्थ: यादव (यादव) जोरात उठले. रथांना (रथांमध्ये) घोडे जुंपले. एकमेकांपेक्षा पुढे जाण्याच्या स्पर्धेत धावत होते. चहुकडे (सर्व बाजूंना) लगबग (व्यस्त) होती.

    ओवी ११:

    थोर वीरांचे बोभाट । गजरथांचे घडघडाट । द्वारकेमाजीं न फुटे वाट । प्रयाण उभ्दट प्रभासासी

    अर्थ: थोर वीरांच्या (महान वीरांच्या) आवाजाचा (बोभाटा) आणि गजरथांच्या (रथांच्या) घडघडाट (ध्वनी) द्वारकेंमध्ये (द्वारका नगरीत) वाट (मार्ग) फुटला नाही. ते सर्व प्रयाणासाठी (प्रवासासाठी) प्रभासाकडे (प्रभास तीर्थाकडे) निघाले.

    ओवी १२:

    हडबडली देखोनि द्वारावती । ऐक राया परीक्षिती । उद्धवास आठवलें चित्तीं । कृष्णवदंती देवांसी

    अर्थ: द्वारवती (द्वारका नगरी) हडबडली (अव्यवस्थित झाली). ऐक (ऐक) राया (राजा) परीक्षिती (परीक्षित), उद्धव (भगवान उद्धव) चित्ती (मनात) कृष्णवदंती (भगवान श्रीकृष्णाचे वचन) आठवले.

    ओवी १३:

    कुळनाशासी त्वरित । आजीपासूनि सुमुहूर्त । तोचि देवें प्रस्तुत । कार्यार्थ निश्चित मांडिला

    अर्थ: कुळनाशासाठी (वंशाच्या नाशासाठी) त्वरित (लवकर) आजपासून (आजच्या पासून) सुमुहूर्त (शुभ मुहूर्त) निश्चित (निर्धारित) केला.

    ओवी १४:

    उद्धव कृष्णासवें संतत । कृष्णानुमतें तो वर्तत । सुरसंवाद निश्चित । होता श्रुत तयासी

    अर्थ: उद्धव (भगवान उद्धव) ने सतत (निरंतर) कृष्णासवें (भगवान श्रीकृष्णासोबत) वर्तन केले. कृष्णानुमतेने (भगवान श्रीकृष्णाच्या अनुमतीने) तो सुरसंवाद (देवतांसोबत संवाद) निश्चित (निर्धारित) होता.

    ओवी १५:

    असतां येथ कृष्णनाथ । द्वारकेमाजीं अतिउत्पात । उठिले तें मनोगत । जाण निश्चित कृष्णाचें

    अर्थ: येथे (द्वारकेंमध्ये) कृष्णनाथ (भगवान श्रीकृष्ण) असताना, द्वारकेंमध्ये अतिउत्पात (मोठ्या उत्पात) उठले. ते मनोगत (मनाचे विचार) जाणणे निश्चित (निर्धारित) कृष्णाचे होते.

    ओवी १६:

    यादव नेऊनि प्रभासासी । अर्धक्षणें नाशील यांसी । जावया निजधामासी । हृषीकेशी उद्यत

    अर्थ: यादव (यादव) प्रभासाकडे (प्रभास तीर्थाकडे) नेऊन अर्धक्षणात (अर्ध्या क्षणात) नाश (नाश) केला. हृषीकेशी (भगवान श्रीकृष्ण) निजधाम (स्वधाम) जाण्यासाठी उद्यत (तयार) झाला.

    ओवी १७:

    म्हणाल 'कां नेले इतुके दुरी । नाशु न करीच द्वारकापुरी ' । तरी तो सर्वज्ञ श्रीहरी । सूत्रधारी जाणता

    अर्थ: तुम्ही म्हणाल (विचाराल) 'का इतके दूर (प्रभास) नेले? द्वारकापुरात (द्वारका नगरीत) नाश का केला नाही?' तरीही तो सर्वज्ञ (सर्वज्ञानी) श्रीहरी (भगवान विष्णू) सूत्रधारी (नियंत्रण करणारा) आहे.

    ओवी १८:

    यादव देवांश निश्चितीं । सातवी पुरी द्वारावती । येथ निमाल्या सायुज्यमुक्ती । हें जाणोनि श्रीपति न नाशी

    अर्थ: यादव (यादव) देवांश (देवतांचा अंश) होते, सातवी पुरी (द्वारका नगरी) होती. येथे (द्वारका नगरीत) सायुज्यमुक्ती (मोक्ष) मिळाली. हे जाणून श्रीपति (भगवान विष्णू) नष्ट करत नाहीत.

    ओवी १९:

    यांसी आहे पदाभिमान । द्वारकेमाजीं न घडे निधन । हें जाणोनि जगज्जीवन । करवी प्रयाण प्रभासासी

    अर्थ: त्यांना पदाभिमान (मातृत्वाचा अभिमान) आहे. द्वारकेंमध्ये निधन (मृत्यू) होत नाही. हे जाणून जगज्जीवन (सर्व जीवांचे जीवन) प्रभासाकडे (प्रभास तीर्थाकडे) प्रयाण (प्रवास) करत आहे.

    ओवी ३२०:

    ब्रह्मशापाचें मूळ देखा । प्रभासासी निघाली ते येरिका । हें कळलेंसे यदुनायका । तेथ सकळिकां धाडिलें

    अर्थ: ब्रह्मशापाचे (ब्रह्मणांचा शाप) मूळ पाहून, प्रभासाकडे जाण्यासाठी यादव (यादव) निघाले. हे यदुनायकांना (यादवांच्या प्रमुखांना) कळल्यावर त्यांनी तेथे सर्वांना पाठवले.

    ओवी २१:

    स्वकुळ ग्रासोनि श्रीपती । निघेल निजधामाप्रती । हें जाणोनि उद्धव चित्तीं । बहुतां रीतीं कळवळला

    अर्थ: स्वकुळ (स्वकिय वंश) नष्ट करून, श्रीपती (भगवान श्रीकृष्ण) निजधाम (स्वधाम) निघतील हे जाणून, उद्धव (भगवान उद्धव) चित्ती (मनात) खूप कळवळला.

    ओवी २२:

    बाष्पें कंठ निरोधला । नेत्रीं अश्रूंचा पूर लोटला । स्वेदु सर्वांगीं चालिला । हृदयीं दाटला हुंदका

    अर्थ: बाष्प (आंसू) कंठात (घशात) अडवले. नेत्रांत (डोळ्यांत) अश्रूंचा (आंसूंचा) पूर आला. सर्वांगात (संपूर्ण शरीरात) स्वेद (घाम) आला. हृदयात (मनात) हुंदका (रडणे) दाटला.

    ओवी २३:

    कृष्णवियोग अर्ध क्षण । तेणें निघों पाहे प्राण । विसरला कार्य आठवण । कृष्णवदन निरीक्षी

    अर्थ: कृष्णवियोग (श्रीकृष्णाच्या वियोगाने) अर्धा क्षण (अर्धा क्षण) तेणे (त्याने) प्राण (जीव) निघून जाणे पाहिले. कार्य (कार्य) विसरून आठवण (स्मरण) केली. कृष्णाचे (भगवान श्रीकृष्णाचे) वदन (मुख) निरीक्षण केले.

    ओवी २४:

    वियोगप्राप्तीचे बाण प्रबळ । हृदयीं रुतले अतिसबळ । बुद्धि धैर्येंसीं होती विकळ । जीवीं तळमळ लागली

    अर्थ: वियोगप्राप्तीचे (वियोगाच्या प्राप्तीचे) बाण प्रबळ (शक्तिशाली) होते. हृदयात (मनात) रुतले (घुसले) आणि अतिसबळ (अत्यंत शक्तिशाली) झाले. बुद्धि (बुद्धि) आणि धैर्य (धैर्य) विकल (दुर्बल) झाले. जीव (जीव) तळमळला (वेदना झाली).

    ओवी २५:

    एकांत देखोनि श्रीकृष्णासी । धांवोनि लागला पायांसी । मिठी घालोनि चरणेंसीं । उकसाबुकसीं स्फुंदत

    अर्थ: एकांतात (एकांतात) श्रीकृष्णाला (भगवान श्रीकृष्णाला) पाहून, धावून (धावत) पायांवर (पायांवर) पडला. चरणांना (पायांना) मिठी (आतिशय प्रेमाने आलिंगन) घातली आणि उकसाबुकसी (हृदयद्रावक) रडत होता.

    ओवी २६:

    जो जगाचा नियंता । त्या काळाचा कृष्ण कळिता । त्याचे चरणीं ठेवूनि माथा । विनीतता बोलतु

    अर्थ:जो जगाचा नियंता (सर्वस्विकारी) आहे, त्या काळाचा (कालाचा) कृष्ण कळत (ज्ञान असलेला) आहे. त्याचे (भगवान श्रीकृष्णाचे) चरणी (पायांवर) ठेवून माथा (मस्तक) विनीतता (नम्रता) बोलतो.

    ओवी २७:

    उद्धव म्हणे यादवेंद्रा । देवेंद्राच्या आदि‍इंद्रा । योगियांच्या प्रबोधचंद्रा । अकळ मुद्रा पैं तुझी

    अर्थ: उद्धव (भगवान उद्धव) म्हणतात, 'हे यादवेंद्र (यादवांचा राजा), देवेंद्र (इंद्र) यांच्या आदि‍इंद्र (आदिपुरुष) तुला माहित आहे. योगियांच्या प्रबोधचंद्रा (ज्ञानाच्या चंद्र), तुझी मुद्रा (स्वरूप) अकळ (गंभीर) आहे.'

    ओवी २८:

    देवांमाजीं इंद्र ईशु । त्या इंद्राचा तूं जगदीशु । योगियांमाजीं श्रेष्ठ महेशु । त्याचाही ईशु तूं श्रीकृष्णा

    अर्थ: देवांत (देवांमध्ये) इंद्र (इंद्र) ईश्वर (ईश्वर) आहे. त्या इंद्राचा (देवराज इंद्राचा) तू (भगवान श्रीकृष्ण) जगदीश (जगताचा ईश्वर) आहेस. योगीयांमध्ये श्रेष्ठ महेश (महादेव) आहे आणि त्याचा (महादेवाचा) ईश्वर तू (श्रीकृष्ण) आहेस.

    ओवी २९:

    तुझें जें श्रवणकीर्तन । तें पुण्यासी करी पावन । छेदी संसारबंधन । समाधान कीर्तनें

    अर्थ: तुझे (भगवान श्रीकृष्णाचे) श्रवण (ऐकणे) आणि कीर्तन (गायन), ते पुण्य (पुण्य) करतात. संसारबंधन (संसाराच्या बंधनातून) छेदतात (सुटतात). कीर्तनाने (गायनाने) समाधान (समाधान) मिळते.

    ओवी ३३०:

    संहारूनि निजकुळासी । सांडोनियां या लोकासी । निजधामा जावों पाहसी । हृषीकेशी निश्चित

    अर्थ: निजकुळ (स्वकिय वंश) संहारून (नष्ट करून), या लोकांना (या जगाला) सोडून, तू (भगवान श्रीकृष्ण) निजधाम (स्वधाम) जाण्यासाठी पाहत आहेस. हे निश्चित आहे.

    ओवी ३१:

    अन्यथा विप्रशापासी । करावया समर्थ होसी । तें न करूनि कुळ संहारिसी । निजधामासी जावया

    अर्थ: अन्यथा (तरीही) विप्रशाप (ब्राह्मणांचा शाप) करायला तू समर्थ (शक्तिशाली) आहेस. ते न करता तू आपल्या कुळाचा (वंशाचा) संहार (नाश) करतो आहेस आणि निजधाम (स्वधाम) जाण्यासाठी निघतो आहेस.

    ओवी ३२:

    ऐसें बोलतां आलें रुदन । न धरत चालिलें स्फुंदन । आसुवीं पूर्ण झाले नयन । धांवोनि चरण धरियेले

    अर्थ: असे बोलताच रुदन (रडणे) आले. स्फुंदन (रडत) न थांबता चालू लागले. डोळ्यात (नेत्रांत) आंसू (आंसू) भरले. धावून (धावत) चरण (पाय) धरले.

    ओवी ३३:

    माथा ठेविला चरणांवरी । सखा स्वामी तूं श्रीहरी । आम्हांसी सांडूनियां दुरी । कैशापरी जासील

    अर्थ: माथा (डोके) चरणांवर (पायांवर) ठेवून, सखा (मित्र) आणि स्वामी (ईश्वर) तूं (श्रीहरी). आम्हांला सोडून दूर (दूर) कसा जाशील?

    ओवी ३४:

    तुझिया प्रयाणाची वार्ता । ऐकतांचि गा अच्युता । उभड सांठवेना चित्ता । वियोग सर्वथा न व्हावा

    अर्थ: तुझ्या (भगवान श्रीकृष्णाच्या) प्रयाणाची (जाण्याची) वार्ता (बातमी) ऐकताच, हे अच्युता (भगवान श्रीकृष्ण), चित्त (मन) उभड (स्थिर) सांठवता येईना. वियोग (वियोग) सर्वथा (कधीच) न व्हावा.

    ओवी ३५:

    जळावेगळी मासोळी । तैसा जीवु तळमळी । निष्ठुर जाहलासी अंतकाळीं । वनमाळी मजलागीं

    अर्थ: जळावेगळी (पाण्याबाहेर) मासोळी (मासोळा) जशी तळमळते, तसा जीव (जीव) तळमळत आहे. अंतकाळी (शेवटी) निष्ठुर (निष्ठुर) झालेला वनमाळी (भगवान) मज (माझ्या) साठी.

    ओवी ३६:

    तुज गेलियापाठीं । मी दीनवदन ये सृष्टीं । कोणासी सांगों गोड गोष्टी । श्वासु पोटीं न समाये

    अर्थ: तुंम्ही (भगवान) गेल्यावर, मी दीनवदन (दुःखी चेहरा) होऊन या सृष्टीत (जगात) कोणाला गोड गोष्टी सांगू? श्वास (श्वास) पोटात (पोटात) राहात नाही.

    ओवी ३७:

    निघोनि गोलिया आत्मा । प्रेतरूप उरे प्रतिमा । तुवां गेलियां निजधामा । तैसें आम्हां होईल

    अर्थ: आत्मा (आत्मा) निघून (निघून) गेला, प्रेतरूप (मृत) प्रतिमा (शरीर) उरते. तुंम्ही (भगवान) निजधाम (स्वधाम) गेल्यावर, तसंच (तसंच) आम्हांला होईल.

    ओवी ३८:

    तूंचि आम्हां जनक जननी । हा दृढ विश्वास आमुचे मनीं । केवीं जातोसी सांडोनि । म्हणोनि लोळणी घातली

    अर्थ: तू (भगवान) आम्हांला (आम्हांला) जनक (पिता) आणि जननी (माता) आहेस. हा दृढ (मजबूत) विश्वास (विश्वास) आमच्या मनात (मनात) आहे. तूं (भगवान) कसा जातोयस सोडून (सोडून)? म्हणून (म्हणून) लोळणी (विलाप) घातली.

    ओवी ३९:

    तूं निघालासी निजधामा । कोणासी निरविलें जी आम्हां । कां रुसलासी पुरुषोत्तमा । बोलु निजकर्मा आमुच्या

    अर्थ: तू (भगवान) निजधाम (स्वधाम) निघालास. आम्हांला (आम्हांला) कोणाशी (कोणाशी) निरवण (शांत करशील)? का (का) रुसलास (रुसलास) पुरुषोत्तमा (सर्वोच्च पुरुष)? आमच्या कर्माची (कर्माची) गोष्ट बोल.

    ओवी ३४०:

    मुकें बाळ सांडोनि क्षितीं । माता रिघों पाहे सती । तें जेवीं ये काकुळती । तैसी गती उद्धवा

    अर्थ: मुके (मूक) बाळ (बालक) सांडून (सोडून) पृथ्वीवर (पृथ्वीवर), माता (माता) पतीसमवेत (सती) पाहते. ते जसे (जसे) काकुळती (वेदना) आहेत, तशी गती (स्थिती) उद्धवाची (उद्धवाची) झाली आहे.

    ओवी ४१:

    गोडु गिळी आमिषकवळु । सवेंचि पारधी आंसुडी गळु । त्या मीनाऐसा विकळु । होय प्रेमळु उद्धव

    अर्थ: गोड (गोड) आमिष (लोभ) गिळून (घेऊन), पारधी (शिकारी) आंसुडी (जाळ्यात) गळ (सापडला). त्या मीनासारखा (माशासारखा) विकळ (वेदना) होतो, प्रेमळ (प्रेमळ) उद्धव होतो.

    ओवी ४२:

    तुजगेलियावरी देवा । म्यां कोणाची करावी सेवा । कां रुसलासी गा यादवा । आमच्या दैवा निश्चित

    अर्थ: तुंम्ही (भगवान) गेल्यावर, मी कोणाची (कोणाची) सेवा (सेवा) करावी? का (का) रुसलास (रुसलास) यादवा (यादवांचा)? आमच्या दैवाचे (दैवाचे) निश्चित (निर्धारित) काय आहे?

    ओवी ४३:

    कांटवणे आड क्षितीं । आंधळें सांडूनि जाये सांगाती । तें ग्लानी करी वनांतीं । तैसी गती उद्धवा

    अर्थ: कांटवणे (काटे) आडवे (आडवे) असताना, आंधळा सांगाती (साथी) सोडून जातो. तशी ही गती (स्थिती) उद्धवाची आहे, वनांतीं (वनात) ग्लानी (थकवा) करून.

    ओवी ४४:

    धांवधावों पायां पडे । धाय मोकलोनि रडे । मज सांडोनि तूंचि पुढें । कोणीकडे जातोसी

    अर्थ: धावत-धावत पायांवर पडतो, धाय (मोठ्याने) मोकळा (रडत) रडतो. मला सोडून तू (भगवान) पुढे (आगे) कोणीकडे (कुठे) जातोस?

    ओवी ४५:

    मी नव्हें पायांवेगळा । क्षण नोसंडीं चरणकमळा । तुझें प्रयाण जी गोपाळा । अंतकाळा मज काळु

    अर्थ: मी (उद्धव) पायांपासून वेगळा नाही. क्षणभरही (क्षणभरही) चरणकमळ (भगवानाचे पाय) सोडत नाही. तुझे (भगवानाचे) प्रयाण (जाणे) हे गोपाळा (माझ्यासाठी) अंतकाळ (शेवटच्या काळ) आहे.

    ओवी ४६:

    तुझी थोर लागली सवे । मज न्यावें आपणासवें । हेंचि प्रार्थीतसे जीवेंभावें । कृपा यादवें मज कीजे

    अर्थ: तुझी (भगवानाची) थोर (महान) सवे (संगत) मला मिळाली आहे. मला आपल्यासोबत (आपल्यासोबत) न्यावे. हीच (हीच) प्रार्थना (प्रार्थना) जीवभावे (प्रेमाने) करतो. कृपा (कृपा) यादव (भगवान) मला कर.

    ओवी ४७:

    तूं गरुडारूढ होसी । तेव्हां कृपेनें बैसवीं पाठीसीं । सांडों नको हृषीकेशी । निजधामासी मज नेईं

    अर्थ: तू (भगवान) गरुडावर (गरुडावर) आरूढ (चढून) होतोस. तेव्हा (तेव्हा) कृपेन (कृपेन) मला पाठीशी (पाठीशी) बसव. हृषीकेशी (भगवान) सोडू (सोडू) नको. मला (माझ्या) निजधाम (स्वधाम) ने.

    ओवी ४८:

    सलगी दिधली जन्मवरी । अंतीं का त्यागिसी दुरी । कृपाळुवा श्रीहरी । कृपा करीं सर्वथा

    अर्थ: जन्मापासून (जन्मापासून) सलगी (संगत) दिली आहे. शेवटी का (का) त्यागतोस (सोडतो) दुरी? कृपाळु (कृपाळू) श्रीहरी (भगवान) सर्वथा (सर्वकाळ) कृपा करतो.

    ओवी ४९:

    म्हणसी मी निजकुळासी काळु । तो तुज केवीं होईन कृपाळु । हें न म्हणें तूं दीनदयाळु । अतिस्नेहाळु भक्तासी

    अर्थ: म्हणतोस (म्हणतो) मी (भगवान) निजकुळ (स्वकिय वंश) काळ (नाश) करतो. तर तू (भगवान) केव्हा होशील कृपाळु (कृपालू)? हे (हे) न म्हण, तू (भगवान) दीनदयाळ (दीनदयाळू) आहेस आणि भक्तांशी (भक्तांशी) अतिस्नेहाळ (प्रेमळ) आहेस.

    ओवी ३५०:

    तुझी कृपा भक्तांवरी । यालागीं मी सलगी करीं । मातें उद्धरीं श्रीहरी । झणें संसारीं सांडिसी

    अर्थ: तुझी (भगवानाची) कृपा भक्तांवर (भक्तांवर) आहे. म्हणून (म्हणून) मी (उद्धव) सलगी (संगत) करतो. माता उद्धरी (उद्धार) करणारा श्रीहरी (भगवान) संसारात (संसारात) मला (माझ्या) सोडतो.

    ओवी ५१:

    तुझी क्रीडा नाना खेळ । प्राणियांसी परम मंगळ । कर्णद्वारें वेल्हाळ । निजनिर्मळ सेविती

    अर्थ: तुझ्या (भगवानाच्या) नानाविध खेळांमध्ये (क्रीडांमध्ये) प्राणी (जीव) परम (सर्वोच्च) मंगळ (कल्याण) साधतात. कर्णद्वारांनी (कर्णाचा द्वार म्हणजे कान) माध्यमातून तुझी कीर्ती (प्रसिद्धी) ऐकताना निजनिर्मळ (पूर्णपणे शुद्ध) सेवा करतात.

    ओवी ५२:

    तुझे कीर्तिश्रवणाचे आवडीं । लागली कर्णपीयूषीं गोडी । तेथ अमृताची चवी थोडी । होय अर्ध घडी न लागतां

    अर्थ: तुझे कीर्तिश्रवण (कीर्ती ऐकणे) आवडते. कर्णपीयूष (कानाला रस) गोड लागतो. तेथे अमृताची चवी (स्वाद) थोडी असते. अर्धा क्षणही लागत नाही.

    ओवी ५३:

    ऐशी ऐकतां तुझी कीर्ती । सवासना स्पृहा नासती । ते भक्तु तुज न विसंबती । हृदयीं वाहती सर्वदा

    अर्थ: अशी तुझी कीर्ती (प्रसिद्धी) ऐकताना, सवासना (सर्व इच्छा) नष्ट होतात. भक्त (भक्त) तुला विसरू शकत नाहीत. हृदयात (मनात) तुला सतत वाहतात (स्मरण करतात).

    ओवी ५४:

    त्या तुज प्रत्यक्ष श्रीकृष्णासीं । मज न साहवे वियोगासी । सवे लाविली आम्हांसी । सौजन्येंसीं स्वामित्वें

    अर्थ: त्या (भक्त) तुला (भगवान श्रीकृष्णाला) प्रत्यक्ष पाहतात. मला (उद्धव) वियोग (वियोग) सहन होत नाही. सौजन्याने (प्रेमाने) आणि स्वामित्वाने (प्रभुत्वाने) तुला माझ्या सोबत (संगती) लावले आहे.

    ओवी ४५:

    शय्यासनाटनस्थान स्नानक्रीडाशनादिषु । कथं त्वां प्रियमात्मानं वयं भक्तास्त्यजेम हि

    अर्थ: शय्या (शय्या), आसन (बैठक), अटन (फिरणे), स्थान (ठिकाण), स्नान (स्नान), क्रीडा (खेळ) आणि अशन (भोजन) या सर्वांत तुला (भगवान) प्रिय आत्मा (आत्मा) मानून, आम्ही भक्त (भक्त) तुला (भगवान) कसे सोडू?

    ओवी ५५:

    तूं तंव आमुचा स्वामी होसी । मज अर्धांसनीं बैसविसी । मजवेगळें हृषीकेशी । निजगुजासी तुज नाहीं

    अर्थ: तूं (भगवान) नेहमी आमचा स्वामी (स्वामी) आहेस. मज (मला) अर्धांसनीं (अर्धे आसन) बैसवतोस. माझ्यावाचून (माझ्या वाचून) हृषीकेशी (भगवान) तू (भगवान) निजगुज (गुप्त गोष्टी) सांगत नाही.

    ओवी ५६:

    अचाट कार्य पडे थोर । तेव्हां मज पुससी विचार । मी सांगें जो जो मंत्र । तो साचार मानिसी

    अर्थ: अचाट (महान) कार्य (कार्य) पडते. तेव्हा (तेव्हा) तू (भगवान) मला विचारतोस. मी सांगतो जो जो मंत्र (मंत्र), तो (भगवान) साचार (संपूर्ण) मानतोस.

    ओवी ५७:

    जेव्हां भोजन करूं रिघसी । माझें ताट ताटेंसीं मांडिसी । जेवितां नाना विनोद करिसी । निजशेष देसी मजलागीं

    अर्थ: जेव्हा (जेव्हा) तू (भगवान) भोजन (भोजन) करतोस. माझं ताट (ताट) तुझ्यापाशी (तुझ्या ताटासोबत) मांडतोस. भोजन करताना (भोजन करताना) नाना (विविध) विनोद (विनोद) करतोस. तुझे (भगवानाचे) शेष (उरलेले) देतोस.

    ओवी ५८:

    ब्रह्मादिकां न लभे पंक्ती । तो मी जेवीं तुझिया पांतीं । शेषविभागी जी श्रीपती । केलें निश्चितीं त्वां मज

    अर्थ: ब्रह्मा (ब्रह्मा) आदि (सर्व) देवतांना (देवतांना) पंक्ती (समूह) नाही मिळते, तेव्हा मी (उद्धव) तुझ्या पंतीं (सर्वांच्या सोबत) जेवतो. श्रीपति (भगवान विष्णू) ने मला (उद्धव) शेषविभागी (शेषाच्या भागाने) निश्चित (निर्धारित) केले आहे.

    ओवी ५९:

    मातें धरोनियां हातीं । एकला बैससी एकांतीं । ब्रह्मादिकांची विनंती । तुजप्रती मी सांगें

    अर्थ: माता (मातेला) हातीं (हाती) धरून, एकांतात (एकांतात) बसतो. ब्रह्मा (ब्रह्मा) आदि (सर्व) देवतांची विनंती (प्रार्थना) तुझ्यापाशी (तुझ्या नावे) मी सांगतो.

    ओवी ३६०:

    कळों नेदितां कोणासी । तुवां केलें रासक्रीडेसी । तें गुह्य सांगोनि मजपाशी । गोकुळासी धाडिलें

    अर्थ: कोणालाही (कोणालाही) न सांगता, तू (भगवान) रासक्रीडे (रासक्रीडा, नृत्य) करतोस. ते (गुप्त) गुह्य (गुप्त) सांगून माझ्यापाशी (माझ्याशी) गोकुळात (गोकुळात) धाडतोस (पाठवतोस).

    ओवी ६१:

    सेजेचे उठवूनि भीमकीसी । मज आपणाजवळ निजविशी । ते निद्रेचिया सुखासी । समाधि कायसी बापुडी

    अर्थ: सेजेवरून (बिछान्यावरून) उठून, तू (भगवान) मला आपल्या जवळ निजवतोस. ती निद्रांची (झोपेची) सुखसमाधान (समाधी) काय असेल?

    ओवी ६२:

    ऐशिया तुझे संगतीं । रात्री भोगिल्या नेणों कितीं । त्या मज सांडोनि श्रीपती । जाणें निश्चितीं करितोसी

    अर्थ: अशा तुझ्या संगतीत (संगतीत), रात्रभऱी किती सुखे भोगली! श्रीपति (भगवान श्रीकृष्ण), मला सोडून निश्चितच (जाण्याचा) विचार करतोस.

    ओवी ६३:

    वेळु न गमे चक्रपाणी । मज बोलवूं धाडिसी रुक्मिणी । सारीपाटु आम्हीं दोघीं जणीं । एकासनीं खेळिजे

    अर्थ: वेळ (सुटका) न गमे (नव्हे) चक्रपाणी (भगवान विष्णू), तू रुक्मिणीला (भगवानाच्या पत्नीला) बोलावून पाठवतोस. आम्ही दोघी सारीपाट (खेळ) खेळतो.

    ओवी ६४:

    जेव्हां व्याहाळिये निघसी । मज आपुले रथीं बैसविशी । दोघां गमन एके रथेंसीं । आजि उबलासी सांघाता

    अर्थ: जेव्हा तू (भगवान) प्रवासाला निघतोस, मला आपल्या रथावर बसवतोस. आमचे गमन (प्रवास) एकाच रथात होते. आज देखील तसंच करणार आहेस.

    ओवी ६५:

    जळक्रीडा करितां जळीं । करितां गोपिकांसी रांडोळी । तेव्हांही मी तुजजवळी । स्नानकाळीं सर्वदा

    अर्थ: जळक्रीडा (पाण्यातील खेळ) करताना गोपिकांसोबत (गोपिकांसोबत) हसतोस. तेव्हाही मी तुझ्या जवळ (जवळ) असतो, स्नानकाळीं (स्नानाच्या वेळी) सर्वदा (सर्वकाळ).

    ओवी ६६:

    ऐसें सांगों मी किती । तुजगेवळा श्रीपती । नाहीं झालों अहोरातीं । केवीं म्यां अंतीं सांडावें

    अर्थ: असे किती सांगू? तुझ्यावाचून श्रीपति (भगवान), मी अहोरात्र (रात्रंदिवस) नाही झालो. कसा (कसा) शेवटी (शेवटी) सोडू?

    ओवी ६७:

    तूं स्वामी सखा सर्वात्मा । जीवाचा जीव पुरुषोत्तमा । तुझा वियोगु मेघश्यामा । केवीं आम्हां साहवेल

    अर्थ: तूं (भगवान) स्वामी (स्वामी), सखा (मित्र) आणि सर्वात्मा (सर्वांचा आत्मा) आहेस. तुझा (भगवानाचा) वियोग (वियोग) मेघश्यामा (श्रीकृष्णा), आम्हांला (आम्हांला) कसा सहन होईल?

    ओवी ६८:

    आमुचा जीवु आणि प्राण । ते तुझे गा श्रीचरण । ते वियोगदुःख साहावया जाण । समर्थपण मज नाहीं

    अर्थ: आमचा जीव (जीव) आणि प्राण (प्राण), ते तुझे ग (ते तुझे) श्रीचरण (श्रीचरण). ते वियोगदुःख (वियोगाचे दुःख) सहन करण्याची माझी (माझी) समर्थता (शक्ती) नाही.

    ओवी ६९:

    आमुचा हाचि लाभु अव्यंग । जे तुझिया पायांचा संयोग । त्यांचा न साहवे वियोग । देहभंग झालिया

    अर्थ: आमचा हा (हा) लाभ (आनंद) अव्यंग (अखंड) आहे. जे तुझ्या पायांचा (पायांचा) संयोग (संपर्क) मिळाला आहे, त्यांचा (त्यांचा) वियोग (वियोग) सहन होत नाही. देहभंग (शरीरभंग) झाल्यावरही.

    ओवी ३७०:

    देह राहेल तरी राहो । अथवा जाईल तरी जावो । तुझ्या चरणांचा वियोग पहा हो । न शके साहों सर्वथा

    अर्थ: देह (शरीर) राहील तरी (राहील तरी) राहो, अथवा (नाही) जाईल (जाईल) तरी जावो. तुझ्या पायांचा (चरणांचा) वियोग (वियोग) पहा (पहा) हो, न शके (सहण करू शकत नाही) सहन (सहन) सर्वथा (सर्वकाळ).

    ओवी ७१:

    थोर दुस्तर तुझी माया । ब्रह्मादिकां न ये आया । मज सुगम जाली तरावया । यादवराया निजशेषें

    अर्थ: तुझी (भगवानाची) थोर (महान) दुस्तर (अगम्य) माया (भ्रम) आहे. ब्रह्मादिकांना (ब्रह्मा आणि इतरांना) समजत नाही. मला (उद्धव) यादवराया (यादवांचा राजा) निजशेषांनी (स्वतःच्या शेषाने) तरावण्यासाठी (उद्धार करण्यासाठी) सुगम (सोपे) झाले आहे.

    ओवी ७२:

    तुझें गंधशेष आणि माळा । धरितां कपाळीं आणि गळां । मी नागवें कळिकाळा । दास गोपाळ पैं तुझा

    अर्थ: तुझे (भगवानाचे) गंधशेष (उच्छिष्ट) आणि माळा (माळा), कपाळावर (कपाळावर) आणि गळ्यात (गळ्यात) धरताना, मी (उद्धव) नागव्या (निर्वस्त्र) कळिकाळाचा (काळाच्या) दास (भक्त) गोपाळ (श्रीकृष्णाचा) आहे.

    ओवी ७३:

    तुझे कांसेचा पिंवळा । येऊनि माझे कांसे लागला । तैंचि कामु म्यां जिंतिला । दृढ जाहला निजकांसे

    अर्थ: तुझा (भगवानाचा) कांसेचा (भांडे) पिंवळा (केशर) येऊन माझ्या कांसेला (भांड्याला) लागला. त्याने (त्यामुळे) काम (इच्छा) मी जिंकला. माझ्या आत्मकांसेचा (स्वतःच्या स्वभावाचा) दृढ (मजबूत) झाला.

    ओवी ७४:

    तुवां आपुले हृदयींचें पदक । जेव्हां मज दिधलें देख । तेव्हांचि माया जाहली विमुख । दासां सन्मुख न राहे

    अर्थ: तुझं (भगवानाचं) हृदयाचं (हृदयातलं) पदक (गुण) जेव्हा मला दिलं, तेव्हाच माया (भ्रम) विमुख (पलायन) झाली. भक्तांना सन्मुख (सन्मुख) राहिली नाही.

    ओवी ७५:

    मायेसी असतें मुख । तरी हों लाहती सन्मुख । ते मिथ्या गा निःशेख । वृथा लोक भ्रमले पैं

    अर्थ: मायेला (भ्रमाला) मुख (चेहरा) असेल, तरीही ती सन्मुख (सन्मुख) राहून लहती (विलीन होते). ते मिथ्या (खोटे) आहे. वृथा (फुकट) लोक भ्रमले (भ्रमले) आहेत.

    ओवी ७६:

    तुझें उच्छिष्ट सेवितां देख । लाजोनि जाये समाधिसुख । निडारला निजात्मतोख । शेषें प्रत्यक्ष निजलाभु

    अर्थ: तुझं (भगवानाचं) उच्छिष्ट (उरलेलं अन्न) सेवताना (सेवा करताना) समाधीचं सुख (सुख) लाजोनी (लाजून) जातं. निजात्मतोख (स्वतःच्या आत्म्याच्या मूल्यात) निडारला (साफ झाला). शेषे (शेष) प्रत्यक्ष (प्रत्यक्ष) निजलाभ (स्वतःचा लाभ) झाला.

    ओवी ७७:

    ऐसा तुझेनि दास्यें सरता जाहला । तुझेनि निजशेषें चर्चिला । तुझी माया मी तरला । जिया धाकु लाविला योगियां

    अर्थ: तुझ्या (भगवानाच्या) दास्याने (सेवेने) सरता (संपूर्ण) झालो. तुझ्या (भगवानाच्या) निजशेषाने (स्वतःच्या शेषाने) चर्चिला (वृत्तांत दिला). तुझी माया (भ्रम) मी तरलो (मोक्ष प्राप्त केला). योगीयांनी (योगी) जिया धाक (धाक) लावला.

    ओवी ७८:

    मिथ्या मायेच्या धाकासाठीं । योगी रिघाले कपाटीं । जरी सांडिली लंगोटी । तरी पोटीं धाकती

    अर्थ: मिथ्या मायेच्या (भ्रामक मायेच्या) धाकासाठी (भीतीने), योगी कपाटी (साधनेसाठी) रिघाले (आले). जरी त्यांनी लंगोटी (कपडे) सोडली, तरी त्यांची पोटांची (भूक) धाक (अधिक) आहे.

    ओवी ७९:

    आसनस्थ होऊनि जाणा । आकळावया प्राणापाना । मूळबंधें आकोचना । दृढ धारणा ते करिती

    अर्थ: आसनस्थ (आसनावर बसून) होऊन, प्राणापाना (श्वास) आकळण्यासाठी (आटोक्यात आणण्यासाठी), मूळबंध (मूळाशक्ती) आकोचना (आकर्षित करणे) आणि दृढ (मजबूत) धारणा (धारणा) करतात.

    ओवी ३८०:

    अंगुलें बारा बारा । जिणावया जी वारा । रात्रंदिवस शरीरा । अभ्यासद्वारा आटिती

    अर्थ: अंगुलें (बारा बारा अँगल्सने) जी वारा (श्वास) जिणावते, ती रात्रंदिवस (रात्रंदिवस) शरीराच्या (शरीराच्या) अभ्यासाने (अभ्यासाद्वारे) आटीत (आटोकर) आहे.

    ओवी ८१:

    क्षुधेनें खादली भूक । तृषा तहान प्याली देख । जिणोनियां सुखदुःख । अतिनेटक निधीं

    अर्थ: क्षुधेने (भुकेने) भूक (भूक) खाल्ली आणि तृषा (तहान) तहान प्याली. सुखदुःख (आनंद-दुःख) जिणून (अवगत) अतिनेटक (अतिशय कठोर) निधी (संपत्ती) मिळवली आहे.

    ओवी ८२:

    सुबुद्धि धरूनिया हातीं । आकळूनि इंद्रियवृत्ती । वैराग्यें करित ख्याती । ऊर्ध्वगती निघाले

    अर्थ: सुबुद्धि (उत्तम बुद्धि) हाती धरून, इंद्रियवृत्ती (इंद्रियांच्या प्रवृत्तींना) आटोक्यात आणून, वैराग्याने (वैराग्याने) ख्याती (प्रसिद्धि) करत, ऊर्ध्वगती (उन्नती) निघाले आहेत.

    ओवी ८३:

    भेदोनि मणिकर्णिका वोवरी । उसळले जी ब्रह्मरंध्रीं । जिणोनियां ब्रह्मगिरी । निशाणभेरी लाविल्या

    अर्थ: भेदून (भेदून) मणिकर्णिका (शरीराच्या मणिक) वर उसळले (उत्तेजित झाले). ब्रह्मरंध्री (ब्रह्माचे रहस्य) जिणून (समजून) ब्रह्मगिरी (ब्रह्मतत्त्वाची शिखरे) निशाणभेरी (निशाणी) लावली.

    ओवी ८४:

    तेथ शांतीचेनि योगें । विलसत सर्वांगें । संकल्पत्यागवेगें । जाहले अंगें चिद्ब्रह्म

    अर्थ: तेथे (त्या अवस्थेत) शांतीचे (शांतीचे) योग (साधना) विलसत (दिपतात) सर्वांगाने (सर्व अंगाने). संकल्पत्याग (संकल्पांचा त्याग) वेगाने (लवकर) आणि अंगाने (शरीराने) चिद्ब्रह्म (सचेतन ब्रह्म) झाले आहेत.

    ओवी ८५:

    ऐसे योगबळें योगी । माया जिणती अंगोअंगीं । त्याहोनि अतिसुगम मार्गीं । आम्हांलागीं त्वां केली

    अर्थ: अशा योगबळाने (योगशक्तीने) योगी माया (भ्रम) जिणती (जिंकतात) अंगाने (शरीराने). त्यामुळे अतिसुगम (अतिशय सोपे) मार्ग आम्हां (आम्हांला) दिले आहेत.

    ओवी ८६:

    भजावें तुझिया निजभक्तां । ऐकावी तुझी कथावार्ता । इतुकेनि तरलों जी सर्वथा । कृष्णनाथा निजमाया

    अर्थ: तुझ्या (भगवान श्रीकृष्णाच्या) भक्तांनी तुझी (श्रीकृष्णाची) सेवा केली आणि तुझ्या कथावार्ता (कथा) ऐकली. इतक्यानेच (इतक्या) ते (भक्त) सर्वथा (पूर्णपणे) तरले (मोक्ष प्राप्त केले). कृष्णनाथाची (भगवान श्रीकृष्णाची) निजमाया (खरी माया) आहे.

    ओवी ८७:

    आम्हां कर्ममार्गींचिया कर्मठां । तुवां उपकारु केला मोठा । तुझ्या कथेचा श्रवणपाठा । मुक्त दारवंठा मोक्षाचा

    अर्थ: आम्हा (आम्हा) कर्ममार्गींच्या (कर्ममार्गाचे पालन करणाऱ्यांच्या) कर्मठांनी (कर्मठ) तूं (भगवान) मोठा उपकार केला आहे. तुझ्या कथेचा श्रवणपाठ (ऐकणे) करून, मोक्षाचा (मोक्षाचा) मार्ग (दार) खुला झाला आहे.

    ओवी ८८:

    असो मोक्षाची कथा । चाड नाहीं गा सर्वथा । तुझ्या भक्तांसी तुझी कथा । करितां भवव्यथा न बाधीचि

    अर्थ: असो (असो) मोक्षाची (मोक्षाची) कथा. चाड (इच्छा) नाही (नाही) ग (ग) सर्वथा (सर्वकाळ). तुझ्या भक्तांनी तुझी कथा (कथा) केली, त्यामुळे भवव्यथा (संसारातील दु:ख) त्यांना बाधत (बाधत) नाही.

    ओवी ८९:

    तुझे अभेद भक्तीचें कोड । आम्हां संसारुचि गोड । ठेंचूनि त्रिगुणांचें तोंड । भक्त प्रचंड भजताति

    अर्थ: तुझे अभेद (भक्तीचे) कोड (रहस्य) आम्हां (आम्हांला) संसार (संसार) गोड (आवडतो) आहे. त्रिगुणांचा (सत्व, रज, तम) तोंड (मुख) ठेंचून (ठेंचून) भक्त प्रचंड (प्रचंड) भजतात (भजतात).

    ओवी ३९०:

    तुझ्या चरित्राचें श्रवण । आवडीं करितां कीर्तन । त्यांचा भवबंध च्छेदन । बळेंचि जाण तूं करिशी

    अर्थ: तुझ्या (भगवान श्रीकृष्णाच्या) चरित्राचे (कथांचे) श्रवण (ऐकणे) आणि आवडीने (आवडीने) कीर्तन (गायन) करताना, त्यांचा भवबंध (संसाराचा बंध) तुटतो. तूं (भगवान) त्याचे बळ (शक्ती) जाणतोस.

    ओवी ९१:

    पुसोनिया संसारभावो । निजपदीं देसी ठावो । हा श्रवणकीर्तनलाभ पाहा हो । आम्ही सहजें लाहों निजभक्त

    अर्थ: संसारभाव (संसाराचे विचार) पुसून (सोडून), तूं (भगवान) निजपदी (स्वधाम) देतोस ठाव (स्थान). हा श्रवणकीर्तनाचा (ऐकण्या-गाण्याचा) लाभ पाहा, आम्ही सहज (सोपे) लागून (अर्पण) होतो तुझ्या भक्तांना.

    ओवी ९२:

    स्वभावें कीर्तन करितां । एवढा लाभु होये तत्वतां । या तुझिये मुखींच्या कथा गातां । आपणियां देता तूं होशी

    अर्थ: स्वभावाने (नैसर्गिकपणे) कीर्तन (गायन) करताना, एवढा लाभ (फायदा) होतो तत्वत (तत्त्वज्ञानाने). या तुझ्या मुखाच्या (भगवानाच्या वचनेच्या) कथा गाताना, आपण (आम्ही) देतो, तूं होतो (आमच्यासोबत).

    ओवी ९३:

    तुझीं गोकुळींचीं गमनपदें । आवडीं वर्णिती जे आनंदें । त्यांसी खांदीं वाऊनि निजबोधें । कीर्तनच्छंदें नाचशी

    अर्थ: तुझ्या (भगवानाच्या) गोकुळाच्या (गोकुळातील) गमनपदांना (स्थानांना) आवडीने (आवडीने) वर्णन (वर्णन) करताना, त्यांना खांदीं (खांद्याने) निजबोध (स्वकिय शिक्षण) देतोस. कीर्तनाच्या (गायनाच्या) छंदाने (रचनेने) नाचतोस.

    ओवी ९४:

    तुवां जे केली लीला । ते आवडी गातां जी गोपाळा । नित्य त्या सेवकांजवळा । अंगें अंगवळा तूं होशी

    अर्थ: तूं (भगवान) जे लीला (खेळ) केल्या, त्या आवडीने (आवडीने) गाताना जी गोपाळा (गोपाळक), नित्य (नित्य) त्या सेवकांजवळ (सेवकांसोबत) असतोस, अंगाने अंगवळा (संपर्क) होतोस.

    ओवी ९५:

    तुझें वर्णिती जे हास्यवदन । त्या भक्ताचें तूं करिशी ध्यान । त्यांचेनि बोलें समाधान । स्त्रीशूद्रां जाण तूं देशी

    अर्थ: तुझे (भगवानाचे) हास्यवदन (हास्य चेहरे) वर्णन (वर्णन) करताना, त्या भक्तांचे (भक्तांचे) तूं (भगवान) ध्यान (स्मरण) करतोस. त्यांच्या बोलांने (बोलांने) समाधान (समाधान) मिळतो, स्त्रीशूद्रांना (स्त्रिया आणि शूद्रांना) तूं देतोस (सामर्थ्य).

    ओवी ९६:

    तुझें दृष्टीचें दर्शन । दृश्यातीत निरीक्षण । सर्वत्र देखणेंपण । कीर्तनीं गान जे गाती

    अर्थ: तुझ्या (भगवानाच्या) दृष्टीचं (दर्शनाचं) निरीक्षण (निरीक्षण) दृश्यातीत (दृश्याच्या पलीकडे) आहे. सर्वत्र (सर्वत्र) पाहण्याचं (पहाण्याचं) कीर्तनाचं (गायनाचं) गान (गायन) जे गातात.

    ओवी ९७:

    त्यांच्या पाउलांपाउलांसी । आपुलें सर्वांग तूं वोवाळिसी । अंग टाकूनि तिष्ठसी । त्यांपाशीं सर्वदा

    अर्थ: त्यांच्या (भक्तांच्या) पावलांपाशी (पावलांवर) तुझे (भगवानाचे) सर्वांग (संपूर्ण शरीर) वोवाळतोस (विचारतोस). अंग (शरीर) टाकून (टाकून) तिष्ठतोस (उभा राहतोस), त्यांच्यापाशी (त्यांच्यापाशी) सर्वदा (सर्वकाळ).

    ओवी ९८:

    आपुली गुह्य ज्ञानमुद्रा । त्यांसी अर्पिसी तूं ज्ञानीनरेंद्रा । निजबोधें प्रबोधचंद्रा । त्यांच्या निजभद्रा तूं करिशी

    अर्थ: आपली (भगवानाची) गुह्य (गुप्त) ज्ञानमुद्रा (ज्ञानाची मुद्रा) त्यांना (भक्तांना) अर्पण (अर्पण) करतोस. ज्ञानीनरेंद्र (ज्ञानी राजा) आणि प्रबोधचंद्र (ज्ञानाचा चंद्र) म्हणून, त्यांच्या निजभद्रा (स्वकिय कल्याण) तूं (भगवान) करतोस.

    ओवी ९९:

    रासक्रीडादि नाना छंद । अंगनामंगनादि प्रबंध । कीर्ति अतिशयें विशद । भावार्थें शुद्ध जे गाती

    अर्थ: रासक्रीडा (नृत्य) आणि विविध (विविध) छंद (रचना) अंगनामंगन (गायन-नृत्य) आणि प्रबंध (संपूर्ण वर्णन) आहेत. कीर्ति (प्रसिद्धी) अतिशय (अत्यंत) विशद (स्पष्ट) आहे. भावार्थाने (भावनेने) शुद्ध (शुद्ध) जी (भक्त) गातात.

    ओवी ४००:

    कां ठकूनियां ब्रह्मयासी । गोपाळवत्सें तूं जाहलासी । ऐसऐ सिया विनोदांसी । हृषीकेशी जे गाती

    अर्थ: ब्रह्माला (ब्रह्माला) ठकून (ठकून), तूं (भगवान) गोपाळवत्स (गोविंद) झाला आहेस. अशीच विनोदांत (विनोदांमध्ये) हृषीकेश (भगवान) गातो (गाणं म्हणतो).

    एकनाथी भागवत

    एकनाथी भागवत अध्याय १ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय २ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय ३ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय ४ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय ५ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय ६ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय ७ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय ८ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय ९ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय १० अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय ११ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय १२ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय १३ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय १४ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय १५ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय १६ अर्थासहित

    श्री एकनाथी भागवत अध्याय सतरावा अर्थासहित

    श्री एकनाथी भागवत अध्याय अठरावा अर्थासहित

    श्री एकनाथी भागवत अध्याय एकोणविसावा अर्थासहित

    श्री एकनाथी भागवत अध्याय विसावा अर्थासहित

    श्री एकनाथी भागवत अध्याय एकविसावा अर्थासहित

    श्री एकनाथी भागवत अध्याय बाविसावा अर्थासहित

    श्री एकनाथी भागवत अध्याय तेविसावा अर्थासहित

    श्री एकनाथी भागवत अध्याय चोविसावा अर्थासहित

    श्री एकनाथी भागवत अध्याय पंचविसावा अर्थासहित

    श्री एकनाथी भागवत अध्याय सव्विसावा अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय २७ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय २८ अर्थासहित अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय २९ अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय ३० अर्थासहित

    एकनाथी भागवत अध्याय ३१ अर्थासहित

    महत्वाचे संग्रह

    पोथी आणि पुराण

    आणखी वाचा

    आरती संग्रह

    आणखी वाचा

    श्लोक संग्रह

    आणखी वाचा

    सर्व स्तोत्र संग्रह

    आणखी वाचा

    सर्व ग्रंथ संग्रह

    आणखी वाचा

    महत्वाचे विडिओ

    आणखी वाचा
    Loading...