ओवी १०१:

तुझें श्रवण दोपरी । एक तें चित्तशुद्धी करी । दुसरें जीवब्रह्मऐक्य करी । दोंहीपरी उद्धारु

अर्थ: तुझ्या (भगवानाच्या) श्रवणाने (ऐकण्याने) दोन परिणाम होतात. एक, चित्तशुद्धी (मनाची शुद्धता) होते, आणि दुसरे, जीवब्रह्मऐक्य (आत्मा आणि परमात्मा यांचे ऐक्य) होते. दोन्हीप्रमाणे उद्धार (मोक्ष) होतो.

ओवी १०२:

प्रत्यक्ष पाहतां वाराणसी । श्रवणीं तारक ब्रह्म उपदेशी । मुक्तिक्षेत्र जाहली काशी । श्रवणें जीवासी उद्धारु

अर्थ: प्रत्यक्ष (साक्षात) वाराणसी (काशी) पाहताना, श्रवणाने (ऐकण्याने) तारक (तारणारा) ब्रह्म (ब्रह्म) उपदेश (उपदेश) झाला. काशी मुक्तिक्षेत्र (मोक्ष प्राप्तीचे क्षेत्र) बनले. श्रवणाने जीवाचा उद्धार (मोक्ष) होतो.

ओवी १०३:

तूं अवाप्तसकळकाम । निष्कामाचें निजधाम । ऐशिया तुज करणें कर्म । भक्तभ्रम छेदावया

अर्थ: तूं (भगवान) अवाप्तसकळकाम (सर्व इच्छांची पूर्ति केलेला) आणि निष्काम (निष्काम) असल्याचा निजधाम (स्वधाम) आहेस. अशा तुझ्या कर्मांनी (कृत्यांनी) भक्तांचा भ्रम (भ्रम) छेदण्यासाठी (नष्ट करण्यासाठी) आहे.

ओवी १०४:

नाना चरित्रांची करणी । करिता झालासी चक्रपाणी । मोक्षमार्गाची निजश्रेणी । दिधली रचूनि जनासी

अर्थ: विविध चरित्रांचे (कथांचे) कृत्ये करताना, तूं (भगवान) चक्रपाणी (चक्रधारी) झालास. मोक्षमार्गाची (मोक्ष प्राप्तीच्या मार्गाची) निजश्रेणी (स्वतःची श्रेणी) जनांना (लोकांना) रचून दिली.

ओवी १०५:

चित्तशुद्धीसी कारण । प्रेमयुक्त कीर्तिश्रवण । येथ सच्छ्रद्धाचि प्रमाण । अकारण साधनें

अर्थ: चित्तशुद्धीचे (मनाची शुद्धतेचे) कारण प्रेमयुक्त (प्रेमपूर्ण) कीर्तिश्रवण (महिमा ऐकणे) आहे. येथे सच्छ्रद्धा (सच्चा श्रद्धा) प्रमाण (माप) आहे. अकारण (फक्त) साधन आहे.

ओवी १०६:

अपेक्षा जें जें साधन साधिलें । तें तें अपेक्षेनेंचि फोल केलें । निरपेक्षाचें हृदय भलें । वेगीं गेलें परमार्थीं

अर्थ: अपेक्षेने (आशेने) जे जे साधन (मार्ग) साधले, ते ते अपेक्षेनेच (आशेने) फोल (निरर्थक) केले. निरपेक्षाचे (निःस्वार्थ) हृदय भले (भले) आहे. ते परमार्थी (सर्वोच्च सत्य) वेगाने जाते.

ओवी १०७:

हृदयाचे सखोल आळा । स्वधर्मबीजें अंकुरला । श्रद्धेचा वेल उगवला । कोंभ निघाला तरितरितु

अर्थ: हृदयाचा सखोल (गहन) आळा (बांध) स्वधर्मबीजेने (स्वधर्माच्या बीजाने) अंकुरला (अंकुरला). श्रद्धेचा वेल (वेली) उगवला आणि कोंभ (कोंभ) निघाला आणि तरितरितु (समृद्ध) झाला.

ओवी १०८:

सच्छ्रवणप्रबळजळें । रुतलीं वैराग्यदृढमूळें । वेगीं गेलीं निजबळें । श्रद्धामेळें चिदाकाशीं

अर्थ: सच्छ्रवण (सत्श्रवण) प्रबळ जळ (शक्तिशाली पाणी) रुतलीं (घुसली) वैराग्यदृढमूळे (वैराग्याची मजबूत मूळ). वेगाने (जलद) गेली निजबळे (स्वतःच्या बलाने) आणि श्रद्धामेळे (श्रद्धेमुळे) चिदाकाशी (चिदाकाशी).

ओवी १०९:

ते चिदाकाशींचा चंद्रमा । स्वप्रकाश तूं पुरुषोत्तमा । साधक शिणती मेघश्यामा । तुझी प्रतिमा पहावया

अर्थ: ते (तुम्ही) चिदाकाशीचे (चिदाकाशी) चंद्रमा (चंद्र) आहात. स्वप्रकाश (स्वतःचा प्रकाश) तू (तुम्ही) पुरुषोत्तमा (सर्वश्रेष्ठ पुरुष) आहात. साधक (साधक) शिणती (थकून) मेघश्यामा (मेघश्याम) तुझी (तुम्ही) प्रतिमा (रूप) पाहण्यासाठी.

ओवी ११०:

त्यां तुझे श्रीचरण । प्रत्यक्ष जाहलें दर्शन । घालोनियां लोटांगण । चरणस्तवन करिताती

अर्थ: त्या (ज्यांनी) तुझे श्रीचरण (भगवानाचे चरण) प्रत्यक्ष (साक्षात) दर्शन (दर्शन) झाले. लोटांगण (शरण) घालून तुझे चरणस्तवन (चरणांची स्तुति) करतात.

ओवी ११:

आमुच्या अशुभाशयाचा घातु । करिता चरणधूमकेतु । तुझाचि जी विख्यातु । त्रैलोक्यांतु श्रीकृष्णा

अर्थ: आमच्या अशुभाशयाचा (दुष्ट विचारांचा) घात (नाश) करण्यासाठी तुझा चरणधूमकेतु (पायांचा तेजस्वी किरण) त्रैलोक्यात (तीन लोकात) विख्यात (प्रसिद्ध) आहे, श्रीकृष्णा.

ओवी १२:

पापइंिधनाचा मेळु । तेथ तुझा चरण वडवानळु । लागतां तो अतितेजाळु । तिळेंतिळु जाळितु

अर्थ: पापांच्या इंधनाचा (अत्यंत पापांच्या) मेळा आहे. तिथे तुझा चरण (पाय) वडवानळ (अग्नी) आहे. त्याला लागताच तो अतितेजाळ (अत्यंत तेजस्वी) होऊन तिळांतील (अत्यंत लहान भाग) जाळतो.

ओवी १३:

ऐसा पापियांतें कांपविता । प्रेमळांतें अभयदाता । तुझा चरण जी अनंता । हृदयीं सर्वथा वाहताति

अर्थ: असा पाप्यांना (पाप करणाऱ्यांना) कांपवणारा, प्रेमळांमध्ये (प्रेमळ लोकांमध्ये) अभयदाता (भयमुक्त करणारा) तुझा चरण अनंत (असीम) आहे. हृदयीं (हृदयात) सर्वथा वाहतो (प्रवाह).

ओवी १४:

तेंचि हृदय जी कैसें । वोळलें भक्तिप्रेमरसें । तेथ तुझे चरण सावकाशें । अतिउल्हासें वाहताति

अर्थ: जे हृदय भक्तिप्रेमाच्या (भक्तीच्या प्रेमाने) रसाने भरलेले आहे, तिथे तुझे चरण (पाय) सावकाश (हळूहळू) आणि अतिउल्हासाने (अत्यंत आनंदाने) वाहतात.

ओवी १५:

करितां चरणाचें ध्यान । जे विसरले भूकतहान । त्यांसी द्यावया अभयदान । चरणध्वजु जाण पैं तुझा

अर्थ: तुझे चरण (पाय) ध्यान (ध्यान) करताना, जे भूक आणि तहान विसरले आहेत, त्यांना अभयदान (भयमुक्त करणारा दान) देण्यासाठी तुझा चरणध्वज (चरणाचा ध्वज) आहे.

ओवी १६:

तोचि चरण सात्वतीं । पावावया समविभूती । पूजिला जी श्रीपती । चतुर्मूती व्यूहरूपें

अर्थ: तुझा चरण सात्वतीं (सत्कर्म करणाऱ्यांमध्ये) आहे. समविभूती (सर्व श्रेष्ठता) पावण्यासाठी, श्रीपती (भगवान) चतुर्मूर्ती (चार रूपे) व्यूह (संरचना) रुपात पूजिला जातो.

ओवी १७:

'वासुदेव' 'संकर्षण' । 'अनिरुद्ध' आणि 'प्रद्युम्न' । हाचि चतुर्व्यूह जाण । पूजास्थान भक्तांचें

अर्थ: 'वासुदेव', 'संकर्षण', 'अनिरुद्ध', आणि 'प्रद्युम्न' हेच चतुर्व्यूह (चार रूपे) आहेत. हे भक्तांचे पूजास्थान (पूजेचे स्थान) आहेत.

ओवी १८:

भिन्न भिन्न चारी व्यक्ती । चहूं रूपीं एक मूर्ती । ऐसें जाणोनि पूजिजे भक्तीं । 'व्यूहस्थिति' त्या नांव

अर्थ: भिन्न भिन्न (भिन्न) चार व्यक्ती (व्यक्ती) चहूं (चार) रूपांत एक मूर्ती (मूर्ती) आहेत. अशा प्रकारे जाणून भक्तीने (भक्तीने) पूजले जातात. 'व्यूहस्थिति' (संरचना स्थिती) हे नाव आहे.

ओवी १९:

'सात्वत' म्हणिपती ते भक्त । भगवत्पदऐथश्वर्यातें वांछित । चतुर्व्यूहरूपें पूजित । ऐश्वर्यीं चित्त ठेवूनी

अर्थ: 'सात्वत' (सात्विक) म्हणी (म्हणतात) ते भक्त भगवत्पद (भगवानाचे पाय) ऐश्वर्यात (सर्वश्रेष्ठता) वांछित (इच्छित) असतात. चतुर्व्यूहरूपे (चार रूपे) पूजित (पूजले जातात) आणि ऐश्वर्यात (सर्वश्रेष्ठता) चित्त ठेवून.

ओवी १२०:

जन्ममरणप्रवाहस्थिती । नासावया एक भक्तीं । पूजा कीजे चतुर्मुर्ती । आत्मवंती सज्ञानीं

अर्थ: जन्ममरणप्रवाह (जन्म-मरणाच्या प्रवाहात) स्थिती नासण्यासाठी (नष्ट करण्यासाठी) एक भक्ती (भक्ती) आहे. आत्मज्ञानींनी चतुर्मूर्ती (चार मूर्ती) पूजाव्या.

ओवी २१:

त्रिषवण त्रिकाळ । पूजा करितां अविकळ । [तीन सवने] भजोनि जिंतिला कळिकाळ । जन्ममूळ छेदावया**

अर्थ: त्रिषवण (तीन संध्याकाळ) त्रिकाळ (तीन वेळा), पूजा करताना अविकळ (विनाश्य) आहेत. भजन केल्याने कळिकाळ (कलियुग) जिंकला आणि जन्ममूल (जन्माचे मूळ) छेदले (तोडले).

ओवी २२:

आणिकही भक्तजन । तुझें करिताति भजन । यज्ञद्वारा होमहवन । विधि विधान वेदोक्त

अर्थ: आणखीही भक्तजन (भक्त) तुझें (भगवानाचे) भजन (भजन) करतात. यज्ञद्वारा (यज्ञाच्या माध्यमातून) होमहवन (अग्निहोत्र) करतात. विधी (नियम) आणि विधान (कायदे) वेदोक्त (वेदांमध्ये वर्णन केलेले).

ओवी २३:

दीक्षाग्रहणीं अतिसादर । यज्ञद्वारा भजनतत्पर । क्रियेपासोनि नेमिले कर । हस्तव्यापार न करिती

अर्थ: दीक्षाग्रहणीं (दीक्षा घेणारे) अतिसादर (अत्यंत आदराने) यज्ञद्वारा (यज्ञाच्या माध्यमातून) भजन (भक्ती) तत्पर (तत्पर) करतात. त्यांनी क्रियेपासोनी (कर्म करून) नेमिले (निश्चित) केलेले हात (हाताचे) हस्तव्यापार (हस्तव्यापार) न करतात.

ओवी २४:

तेथ वेदत्रयीची विधानकळा । बाहेर त्रिगुणांची त्रिमेखळा । आंत यज्ञपुरुष आव्हानिला । चैतन्यतेजाळा सर्वात्मा

अर्थ: तेथे वेदत्रयीची (तीन वेदांची) विधानकला (नियमकला) आहे. बाहेर त्रिगुणांची (तीन गुणांची) त्रिमेखळा (त्रिगुणांनी सजलेले) आहे. आंत यज्ञपुरुष (यज्ञाचा देवता) आव्हानिला (आव्हानिले) आहे, चैतन्यतेजाळ (चैतन्याचा तेजस्वी) सर्वात्मा (सर्व आत्मा) आहे.

ओवी २५:

तेथ ओंकार वषट्कार । लक्षणोक्त मंत्रउळच्चार । द्रव्यें अर्पिती अपार । अतिपवित्र अवदानीं

अर्थ: तेथे ओंकार (ओंकाराचे) वषट्कार (वषट्कार) आणि लक्षणोक्त (लक्षणांमध्ये सांगितलेले) मंत्र (मंत्रांचे) उच्चार (उच्चार) आहे. द्रव्यें (वस्त्रे) अर्पिती (अर्पण) अपार (अत्यधिक) आहेत, आणि अतिपवित्र (अत्यंत पवित्र) अवदानी (दान करणारे) आहेत.

ओवी २६:

आणिक एक योगयुक्त । योगधारणा तूतें भजत । प्राणापानांची समता देत । आसनस्थ होऊनियां

अर्थ: आणखी एक योगयुक्त (योगाचे अनुयायी) आहे, जो योगधारणा (योगाचे धारणा) करतो. प्राणापानांची (श्वासोच्छ्वासाची) समता (संतुलन) देतो, आणि आसनस्थ (आसनस्थ) होतो.

ओवी २७:

वज्रासनीं दृढ बंध । भेदोनि षट्चक्रांचे भेद । कुंडलिनीचा स्कंध । अतिसुबद्ध थापटिला

अर्थ: वज्रासन (वज्रासन) दृढ बंध (मजबूत बंधन) आहे. षट्चक्रांचे (सहा चक्रांचे) भेद (भेदन) करून कुंडलिनीचा (कुंडलिनीचा) स्कंध (स्तंभ) अतिसुबद्ध (अत्यंत सुदृढ) थापटिला (थापटला).

ओवी २८:

ते खवळली महाशक्ती । वेगें चालिली ऊर्ध्वगती । पवन प्राशूनि ग्रासिती । योगस्थिती गगनातें

अर्थ: ती महाशक्ती (महाशक्ती) खवळली (प्रखर झाली). वेगाने ऊर्ध्वगतीने (उर्ध्वगतीने) चालली. पवन (वायू) प्राशूनि (ग्रासून) योगस्थिती (योगाची स्थिती) गगनात (आकाशात) झाली.

ओवी २९:

शोषूनि सहस्त्रदळाचे पाट । आटपीठ आणि गोल्हाट । क्रमोनियां श्रीहाट । आली अतिउद्भट ब्रह्मस्थाना

अर्थ: सहस्त्रदळाचे (हजार पाकळ्यांचे) पाट (पट) शोषूनि (शोषून) आटपीठ (आटा आणि पीठ) आणि गोल्हाट (गोल्हाट) क्रमाने (क्रमाने) श्रीहाट (श्रीहाट) आली, आणि अतिउद्भट (अत्यंत प्रखर) ब्रह्मस्थानात (ब्रह्मस्थानात) आली.

ओवी १३०:

तेथ परमानंदाचा भोग । शिवशक्तींचा संयोग । यापरी अभ्यासोनि योग । हा भजनमार्ग योग्यांचा

अर्थ: तेथे परमानंदाचा (सर्वोच्च आनंदाचा) भोग (अनुभव) आहे. शिवशक्तींचा (शिव आणि शक्तीचा) संयोग (मिलन) आहे. असा अभ्यास (प्रशिक्षण) करून योग (योग) हा भजनमार्ग (भक्तीचा मार्ग) योग्यांचा (योग्यांचा) आहे.

ओवी ३१:

तुझी जाणावया माया । एक भजों लागले तुझिया पाया । सर्वथा अतर्क्य तुझी माया । देवराया श्रीकृष्णा

अर्थ: तुझी (भगवानाची) माया (माया) जाणण्यासाठी एक भज (भज) तुझ्या पाया (पायांवर) लागले आहे. सर्वथा (सर्व प्रकारे) अतर्क्य (अतर्क्य) तुझी माया (माया) आहे, देवराया श्रीकृष्णा.

ओवी ३२:

माया न लक्षेचि लक्षितां । तोचि मायामोह जाहला चित्ता । मग ते सिद्धीलागीं तत्वतां । चरण भगवंता पूजिती

अर्थ: माया (माया) लक्ष न करता लक्षित करता येत नाही. तेच माया मोह (मोह) चित्तात (मनात) झाले. मग ते सिद्धीलागीं (सिद्धीसाठी) तत्वतां (तत्त्वानुसार) भगवंतांचे (भगवानाचे) चरण (पाय) पूजिती (पूजतात).

ओवी ३३:

आणिकही एक पक्ष । तुज भजावया मुमुक्ष । जाले गा अतिदक्ष । अध्यात्मपक्षनिजयोगें

अर्थ: आणखी एक पक्ष (गट) आहे, जो तुझा भज (भक्ती) करतो. मुमुक्ष (मोक्षाच्या इच्छुक) अतिदक्ष (अत्यंत दक्ष) झाले आहेत, आणि अध्यात्मपक्ष (अध्यात्माच्या पक्षाने) निजयोग (स्वधर्माने) करतात.

ओवी ३४:

आत्ममायेचा नाशु । करावया जिज्ञासु । निजात्मबोधें सावकाशु । अतिउल्हासु पूजेचा

अर्थ: आत्ममायेचा (आत्ममायेचा) नाश (नाश) करण्यासाठी जिज्ञासु (जिज्ञासू) आहे. निजात्मबोध (स्वतःचा आत्मबोध) सावकाश (हळूहळू) आणि अतिउल्हासाने (अत्यंत आनंदाने) पूजेचा (पूजेचा) नाश करतो.

ओवी ३५:

विवेकाचिया भावना । नित्यानित्याची विवंचना । करूनि आणितां अनुसंधाना । सर्वत्र जाणा तूंचि तूं

अर्थ: विवेकाने (शहाणपणाने) भावना (भावना) केली, नित्य (शाश्वत) आणि अनित्य (क्षणिक) यांच्या विवंचनाने (चिंतनाने) अनुसंधान (शोध) केला आणि सर्वत्र (सर्वत्र) तूं (भगवान) तूं (तुम्ही) आहात हे जाणले.

ओवी ३६:

जें अनित्यपणें वाळिलें । मायिकत्वें मिथ्या जाहलें । मग चिन्मात्रैक उरलें । निर्वाळिलें निजरूप

अर्थ: जे (जे) अनित्यपणाने (क्षणिकतेने) वाळले, मायिकत्वाने (मायाने) मिथ्या (असत्य) झाले, मग चिन्मात्रैक (चैतन्य मात्र एक) उरले आणि निर्वाळिले (प्रकट) निजरूप (स्वरूप).

ओवी ३७:

एवं पाहतां चहूंकडे । तुझेंचि स्वरूप जिकडे तिकडे । मग पूजिती वाडेंकोडें । निजसुरवाडें सर्वत्र

अर्थ: अशा प्रकारे चहूंकडे (चार दिशांकडे) पाहताना, तुझेच स्वरूप (रूप) जिकडे तिकडे (सर्वत्र) दिसते. मग वाडेंकोडें (अलंकार) आणि निजसुरवाडें (स्वस्वरूप) सर्वत्र पूजितात (पूजले जातात).

ओवी ३८:

जें जें देखती जे जे ठायीं । तें तें तुजवांचूनि आन नाहीं । ऐसा सर्वत्र चरण पाहीं । ठायींचा ठायीं पूजिला

अर्थ: जे (जे) जे ठिकाणी (ठिकाणी) पाहतात, ते (ते) तुझ्यावाचून (तुझ्याशिवाय) दुसरे काहीच नाही. असा (असा) सर्वत्र चरण (पाय) पाहून, प्रत्येक ठिकाणी पूजला (पूजला जातो).

ओवी ३९:

ऐसे सर्वत्र तूतें पूजिती । भक्त पढियंते होती । त्यांची पूजा तेही अतिप्रीतीं । स्वयें श्रीपती मानिसी

अर्थ:अशा प्रकारे सर्वत्र तुझी पूजा (पूजा) भक्त (भक्त) करत आहेत. त्यांची पूजा (पूजा) तेही अतिप्रीतीं (अत्यंत प्रेमाने) स्वयें श्रीपती (भगवान) मानतात.

ओवी १४०:

रानींची रानवट वनमाळा । भक्तीं आणूनि घातली गळां । रमा सांडोनि उताविळा । स्वयें भाळला माळेसी

अर्थ:रानींची (वनातील रानींची) रानवट (रानटी) वनमाळा (वनस्पतींची माळ) भक्तीने आणून गळ्यात घातली. रमा (लक्ष्मी देवी) सोडून उतावळी (आनंदाने) झाली आणि स्वयें (स्वतः) भाळला (प्रेमाने वशी) माळेसी (माळेशी).

ओवी ४१:

भक्तीं अर्पिली आवडीं । म्हणौनि तियेची अधिक गोडी । शिळी जाहली तरी न काढी । अर्धघडी गळांची

अर्थ:भक्तांनी आवडीने अर्पण केलेली, म्हणून तिची अधिक गोडी (मधुरता) आहे. शिळी (जुनी) झाली तरीही अर्धघडी (अर्धा क्षण) गळ्यात काढत नाहीत.

ओवी ४२:

भक्तीं भावार्थें अर्पिली । देवें सर्वांगीं धरिली । यालागीं सुकों विसरली । टवटवीत सर्वदा

अर्थ:भक्तांनी भावार्थाने (भावनेने) अर्पण केलेली, देवांनी सर्वांगी (सर्व अंगांनी) धरली आहे. त्यामुळे ती कधीही सुकत नाही आणि सर्वदा टवटवीत (ताजगीने) राहते.

ओवी ४३:

तिचा आस्वादितां गंधु । भावें भुलला मुकुंदु । श्रियेसी उपजला क्रोधु । सवतीसंबंधु मांडिला

अर्थ:तिचा (वनमाळेचा) आस्वाद (गंध) घेताना, भावनेने (प्रेमाने) मुकुंद (भगवान) भुलला (मग्न झाला). श्रिया (लक्ष्मी देवी) ला क्रोध (राग) आला आणि सवतीसंबंध (सवतिसंबंध) निर्माण झाला.

ओवी ४४:

मज न येतां आधीं । भक्तीं अर्पिली नेणों कधीं । मी तरुण सांडोनि त्रिशुद्धी । ते वृद्ध खांदीं वाहातसे

अर्थ:माझ्या येण्यापूर्वी भक्तांनी अर्पण केलेली (वनमाळा) मी तरुण असून त्रिशुद्ध (तीन प्रकारे शुद्ध) आहे. ती वृद्ध (जुनी) खांद्यावर घालतात.

ओवी ४५:

देव नेणे भोगाची खूण । ती वृद्ध मी तरुण । परी तिशींच भुलला निर्गुण । गुणागुण हा नेणे

अर्थ:देवाला भोगाची (उपभोगाची) खूण समजत नाही. ती (वनमाळा) वृद्ध (जुनी) आहे, मी तरुण (नवीन) आहे. परंतु तशीच निर्गुण (गुणहीन) भुलतो.

ओवी ४६:

मज चरण सेवा एकादे वेळां । हे सर्वकाळ पडली गळां । मजहूनि स्नेह आगळा । नेला वनमाळा सर्वथा

अर्थ:माझी चरण सेवा (पायांची सेवा) एकदाच केल्यावर, ती (वनमाळा) सर्वकाळ (सतत) गळ्यात पडली आहे. माझ्याहून अधिक स्नेह (प्रेम) नेला (घेतला) आहे.

ओवी ४७:

मातें डावलूनि वेगीं । हे बैसली दोहीं अंगीं । इसीं बोलतो श्रीशार्ङ्गीं । मजचिलागीं त्यागील

अर्थ:माता (लक्ष्मी देवी) डावलून वेगाने (जलद) बसली दोन्ही अंगांनी (अंगांनी). असे बोलतो श्रीशार्ङ्ग (भगवान) माझ्यासाठी त्याग (त्याग) करतो.

ओवी ४८:

मज दीधली चरणांची सेवा । इचा मत्सरु किती सहावा । आपाद आवरिलें यादवा । माझी सेवा हरितली

अर्थ:मला चरणांची सेवा (पायांची सेवा) दिली. इचा (इंद्रा) मत्सर (द्वेष) किती सहावा (सहावा) आहे. आपाद (सर्व) आवरले (नियंत्रित केले) आणि माझी सेवा हिरावून घेतली.

ओवी ४९:

मी कुळात्मजा क्षीराब्धीची । हे रानट रानींची । खांदीं बैसली देवाची । भीड भक्तांची म्हणवूनि

अर्थ:मी (श्रीकृष्ण) कुळात्मजा (वंशाचा सदस्य) क्षीराब्धीचा (पारिजात वृक्षाचा) आहे. ही (वनमाळा) रानट (वनातील) रानींची (राण्यांची) आहे, जी देवाच्या (भगवानाच्या) खांद्यावर बसली आहे. भीड भक्तांची (भक्तांच्या) म्हणवून आहे.

ओवी १५०:

हे भक्तिबळें बैसली खांदीं । कंहीं नुतरेचि त्रिशुद्धी । रमा वनमाळेतें वंदी । द्वेषबुद्धी सांडोनी

अर्थ:हे भक्तिबळ (भक्तीचे बल) खांद्यावर बसली आहे. काहीही नुतर (त्याग) त्रिशुद्धी (तीन प्रकारची शुद्धता) आहे. रमा (लक्ष्मी देवी) वनमाळेला (वनमाळेला) वंदन (नमन) करून द्वेषबुद्धी (द्वेषबुद्धी) सोडली आहे.

ओवी ५१:

ऐशी भक्तांची पूजा । तुज आवडे गरुडध्वजा । सुप्रणीत भावो वोजा । चरणीं तुझ्या अर्पिल्या

अर्थ:अशी भक्तांची पूजा (पूजा) तुला (भगवानाला) आवडते, गरुडध्वजा (गरुडध्वजधारी) तुझे चरण (पाय) सुप्रणीत भावाने (प्रेमाने) अर्पण (अर्पण) केले आहेत.

ओवी ५२:

तो चरणधूमकेतु तुझा । आमुच्या पापांतें नाशू वोजा । पुनः पुनः गरुडध्वजा । पापसमाजा निर्दळू

अर्थ:तो चरणधूमकेतु (चरणधूमकेतु) तुझा (तुझा) आमच्या पापांमध्ये नाश (नाश) करतो. पुनः पुनः (वारंवार) गरुडध्वजा (गरुडध्वजधारी) पापसमाज (पापांचा समूह) निर्दळतो (नष्ट करतो).

ओवी ५३:

करितां चरणांचें वर्णन । न धाये देवांचें मन । पुढपुढतीं चरणस्तवन । ध्वजलक्षण वर्णिती

अर्थ:चरणांचे (पायांचे) वर्णन (वर्णन) करताना, देवांचे (देवांचे) मन (मन) धावले नाही. पुढेपुढे चरणस्तवन (चरणांचे स्तवन) ध्वजलक्षण (ध्वजाचे लक्षण) वर्णिती (वर्णन) करतात.

ओवी ५४:

बलिबंधनीं अनंता । त्रिविक्रमचरणु वाढतां । सत्यलोकाही वरुता । दिसे झळकता श्रीचरणु

अर्थ:बलिबंधनी (बलीचा बंधन) करताना, त्रिविक्रमचरण (भगवान वामनाचे पाय) वाढताना, सत्यलोक (सत्यलोक) वर (उलट) पाहता, श्रीचरण (भगवानाचे पाय) झळकताना दिसते.

ओवी ५५:

चरणु वाढला सर्वांवरी । तो 'केतु' बोलिजे कवीश्वरीं । पताका झळकत कवणेपरी । सुरसरी निजगंगा

अर्थ:चरण (पाय) सर्वांवरी (सर्वांच्या वर) वाढला. तो 'केतु' (केतु ग्रह) बोलला, कवि (कवि) श्वरी (श्वरी) आणि पताका (ध्वज) झळकत (प्रकाशत) आहे. सुरसरी (गंगा नदी) निजगंगा (स्वतःच्या गंगेच्या) कवण (कविता) सारखी आहे.

ओवी ५६:

बलिबंधनीं आवेश । चरण उचलिला दुराश । नखें भेदला आवरणकोश । जळ बहुवस चालिलें

अर्थ:बलिबंधनी (बलीच्या बंधन) करताना, चरण (पाय) उचलला (उचलला) आणि दुराश (दुर्वासा) झाला. नखांनी (नखांनी) आवरणकोश (आवरणाचे कोश) भेदले (भेदले) आणि जळ (पाणी) बहुवस (वर्तमान) चालिले (वाढले).

ओवी ५७:

चरणस्पर्शें भगवंता । जाहली जीवनासी पवित्रता । ब्रह्मा कमंडलीं धरितां । शिवें माथां वाहिली

अर्थ:चरणस्पर्शाने (पायांच्या स्पर्शाने) भगवंताला (भगवानाला) जीवनासाठी पवित्रता प्राप्त झाली. ब्रह्माने (ब्रह्मदेव) कमंडल (कमंडल) धरताना, शिवाने (शंकराने) माथ्यावर वाहिली (मस्तकावर ठेवली).

ओवी ५८:

चरणध्वजीं पताका ते गंगा । त्रिवाहिनी त्रिपथगा । चरणशोभा श्रीरंगा । नयनभृंगा उल्हासु

अर्थ:चरणध्वजीं (चरणध्वज) पताका (ध्वज) ते गंगा आहे. त्रिवाहिनी (तीन मार्गांमध्ये वाहणारी) त्रिपथगा (गंगा नदी) आहे. चरणशोभा (पायांची शोभा) श्रीरंगा (श्रीरंग) आहे. नयनभृंगा (डोळ्यांचे भृंग) उल्हास (आनंद) आहे.

ओवी ५९:

केतु झळकलिया पाठीं । आसुरी सेनेसी भय उठी । दैवी संपत्तीचे पोटीं । अत्यंत उठी आल्हादु

अर्थ:केतु (केतु ग्रह) पाठीमागे झळकत (प्रकाशत) आहे. आसुरी (राक्षसांच्या) सेनेला भय (भीती) उठली आहे. दैवी (देवतांच्या) संपत्तीच्या पोटांत (गर्भात) अत्यंत आनंद (आनंद) उठला आहे.

ओवी १६०:

आणिक चरणाची कथा । देवांसी स्वर्गसुखदाता । तोच चरणु अधर्मवंतां । होय तत्वतां नरकहेतु

अर्थ:आणखी चरणाची (पायांची) कथा (कथा) आहे. देवांना (देवता) स्वर्गसुखदाता (स्वर्गसुख देणारा) आहे. तोच चरण (पाय) अधर्मवंतांना (अधर्मी लोकांना) नरक (नरक) का होतो हे तत्त्वाने (सत्याने) आहे.

ओवी ६१:

एक तरले चरण पूजितां । एक तरले चरण ध्यातां । चरण उपेक्षिती सर्वथा । अधःपाता ते जाती

अर्थ:एक चरण (पाय) पूजताना (पूजताना) तारले (तारण) आहेत. एक चरण (पाय) ध्याय (ध्यान) करताना तारले (तारण) आहेत. चरण (पाय) उपेक्षित (उपेक्षा) करताना सर्वथा (सर्व प्रकारे) अधःपात (पतन) करतात.

ओवी ६२:

चरण वंदिती कां निंदिती । ते निजपदाप्रती जाती । सर्वथा जे उपेक्षिती । अधोगती तयांसी

अर्थ:चरण (पाय) वंदित (वंदित) किंवा निंदित (निंदित) करतात. ते निजपद (स्वतःच्या पायांशी) जातात. सर्वथा (सर्व प्रकारे) जे उपेक्षित (उपेक्षा) करतात, त्यांना अधोगती (पतन) होते.

ओवी ६३:

चरण वंदितां तरली शिळा । निंदितां उद्धरिलें शिशुपाळा । जे उपेक्षिती चरणकमळा । तयां खळां रौरव

अर्थ:चरण (पाय) वंदित (वंदित) करताना शिळा (पत्थर) तारली (तारण) आहे. निंदित (निंदित) करताना शिशुपाळ (शिशुपाल) उद्धारला (मोक्ष प्राप्त केला). जे चरणकमळ (पायांच्या कमळा) उपेक्षित (उपेक्षा) करतात, त्यांना खळ (दुष्ट) रौरव (नरक) मिळतो.

ओवी ६४:

ऐकें स्वामिया व्यापका । ऐसा तुझा चरण निका । आमुच्या सकळ पातकां । क्षणार्थें देखा उद्धारु

अर्थ:ऐक (ऐका) स्वामिया (स्वामी), व्यापका (सर्व व्यापी) असा तुझा (तुमचा) चरण (पाय) आहे का? आमच्या सर्व पातकांचा (पापांचा) क्षणार्थे (क्षणभर) उद्धार (मोक्ष) होतो.

ओवी ६५:

जेथ पापाचा जाहला उद्धारु । तेथ सहजचि खुंटला दुराचारु । ऐसा तरावया संसारु । चरण साचारु पैं तुझा

अर्थ:जेथे पापांचा (पापांचा) उद्धार (मोक्ष) झाला, तेथे सहजच (सहजच) दुराचार (अन्याय) खुंटला (थांबला). असा संसार (संसार) तारण्यासाठी तुझा (तुमचा) चरण (पाय) आहे.

ओवी ६६:

निजसुखातें विस्तारिता । तुझा चरण जी अच्युता । काळादिकर्माचा शास्ता । आत्मा नियंता देवाचा

अर्थ: निजसुखातें (स्वतःच्या आनंदात) विस्तारताना, तुझा (भगवानाचा) चरण (पाय) अच्युता (अच्युत) आहे. काळादि कर्माचा (काळाच्या कर्माचा) शास्ता (शिक्षक) आत्मा (आत्मा) नियंता (नियंत्रक) देवाचा (भगवानाचा) आहे.

ओवी ६७:

तूं काळाचा निजनियंता । काळासी अकाळें न करवे सत्ता । देवांसी अधिकारीं स्थापिता । देवनियंता तूं कृष्णा

अर्थ: तूं (भगवान) काळाचा (काळाचा) निजनियंता (स्वयं नियंता) आहेस. काळाला (काळाला) अकाळ (अकाळ) सत्ता (सत्तासीन) करू नकोस. देवांना (देवतांना) अधिकारी (प्रमुख) म्हणून स्थापित करणारा तू (तूं) कृष्णा (श्रीकृष्ण) आहेस.

ओवी ६८:

कर्मस्वामी तूं कृष्णनाथा । इंद्रियक्रिया समस्ता । कोणा न करवे अन्यथा । कर्मनियंता श्रीकृष्णा

अर्थ: कर्मस्वामी (कर्मांचा स्वामी) तू (तूं) कृष्णनाथ (श्रीकृष्ण) आहेस. इंद्रियक्रिया (इंद्रियांचे कार्य) समस्त (सर्व) आहेत. कोणालाही (कोणालाही) अन्यथा (इतर काही) करू नकोस. कर्मनियंता (कर्मांचा नियंत्रणकर्ता) श्रीकृष्ण आहेस.

ओवी ६९:

ब्रह्मादि शरीरधारी । तुज आधीन गा श्रीहरी । जैसे नाथिले बैल नांगरीं । कृषीवळू धरी स्वामित्वें

अर्थ: ब्रह्मादि (ब्रह्मा आणि इतर) शरीरधारी (शरीर असलेले) तुझ्या आधीन (नियंत्रणात) आहेत, श्रीहरी (भगवान विष्णू). जसे नाथिले (नेले) बैल नांगरीं (नांगर) घेऊन, कृषीवळ (कृषी कार्य) धरी (घेतात) स्वामित्वे (स्वामित्वाने).

ओवी १७०:

तेथ जो राहे मागें पुढें । तो झोडिजे आसुडें । तुझे आज्ञेवरी रोकडे । वर्तती गाढे कळिकाळादिक

अर्थ: तेथे जो (जे) मागे पुढे राहतात, ते झोडिजे (मारतात) आसुड (कोडा). तुझे आज्ञेवरी (आज्ञेवर) रोकडे (वर्तन) वर्तती (वर्ततात) गाढे (मजबूत) कळिकाळादिक (कलियुगात).

ओवी ७१:

संसारलक्षण शेतासी । अधिकारीं जुंपोनि सर्वांसी । निजकर्में क्षेत्रासी । तूं वाहविसी निजाज्ञा

अर्थ: संसारलक्षण (संसाराचे लक्षण) शेतासी (शेतात) अधिकारी (प्रमुख) जुंपून (नियुक्त करून) सर्वांना (सर्वांना) निजकर्मे (स्वकर्म) क्षेत्र (शेत) तूं (तूं) वाहविसी (वाहून) निजाज्ञा (स्वकीय आदेश).

ओवी ७२:

रोंवोनि अहंकाराची मेढी । महत्तत्वांचें खळें झाडी । त्रिगुणदोरें बापुडीं । बांधिशी कडोविकडी जीवपशूंतें

अर्थ: रोंवोनि (रोवून) अहंकाराची (अहंकाराची) मेढी (तांबडी) महत्तत्वांची (महत्तत्वांची) खळ (खळ) झाडी (जाळी). त्रिगुणदोर (तीन गुणांच्या दोऱ्या) बापुडी (गरीब) बांधिशी (बांधतात) कडोविकडी (कडवट) जीवपशूंत (जीवांमध्ये).

ओवी ७३:

उदोअस्तांचेनि झणत्कारें । देतां निजकर्मांचे फेरे । जो खांदा चुकवोनि वोसरे । तोचि मारें मारिजे

अर्थ: उदोअस्तांचेन (उदय आणि अस्त) झणत्कार (झंकार) देत (देऊन) निजकर्मांचे (स्वकर्म) फेरे (गोल). जो खांदा चुकवून (चुकवून) वोसरे (दूर) तोच (तोच) मारे (मारतो) मारिजे (मारणारा).

ओवी ७४:

हा बोल जरी म्हणसी वायां । 'सृष्टिकर्त्री धरिती माया । मजसी संबंध नाहीं यया ' । देवराया हें न म्हणें

अर्थ: हा बोल (वचन) जरी म्हणतो वायां (वाचून), 'सृष्टिकर्त्री (सृष्टी निर्माण करणारी) धरती (धरती) माया (माया) आहे. मजसी (माझ्याशी) संबंध नाहीं यया (यासंबंधी)' देवराया (देवराया) हें (हे) न (नाहीं) म्हणें (म्हणतात).

ओवी ७५:

मायेसी तूं अधिष्ठान । यालागीं तूं परम कारण । तुझिये मांडीवरी जाण । क्रीडास्थान प्रकृतिपुरुषां

अर्थ: मायेसी (मायेचे) तूं (तूं) अधिष्ठान (आधार) आहेस. यालागीं (यासाठी) तूं (तूं) परम कारण (सर्वोच्च कारण) आहेस. तुझिये (तुझ्या) मांडीवरी (मांडीवर) जाण (जाण) क्रीडास्थान (खेळाचे स्थान) प्रकृतिपुरुषां (प्रकृति आणि पुरुष).

ओवी ७६:

तूं मायेहूनि अपारु । प्रकृतिपुरुषांहूनि परु । काळाचा काळ तूं दुर्धरु । सर्वसंहारुकर्ता तूं

अर्थ: तूं (तूं) मायेहून (मायेहून) अपार (अपार) आहेस. प्रकृतिपुरुषांहूनि (प्रकृति आणि पुरुषापेक्षा) परु (सर्वोच्च) आहेस. काळाचा (काळाचा) काळ (काळ) तूं (तूं) दुर्धरु (दुर्धर) आहेस. सर्वसंहारुकर्ता (सर्वांचा संहार करणारा) तूं (तूं).

ओवी ७७:

आमुच्या निजसुखा उत्तमा । तुझा चरणविस्तार मेघश्यामा । हेंचि मागों पुरुषोत्तमा । कृपा आम्हांवरी कीजे

अर्थ: आमुच्या (आमच्या) निजसुखा (स्वतःच्या आनंदात) उत्तमा (सर्वोत्तम), तुझा (तुमचा) चरणविस्तार (पायांचा विस्तार) मेघश्यामा (मेघश्याम). हेच (हेच) मागतो (मागतो) पुरुषोत्तमा (सर्वोत्तम पुरुष), कृपा (कृपा) आम्हांवरी (आमच्यावर) कीजे (किजे).

ओवी ७८:

जगाची उत्पत्ति स्थिति । तुजचिपासोनि श्रीपति । सकळ संहरिता अंतीं । तूंचि निश्चितीं महाकाळु

अर्थ: जगाची उत्पत्ति (निर्मिती) आणि स्थिति (स्थिति) तुझ्यापासूनच आहे, श्रीपति (भगवान विष्णू). सर्व संहारक (नाश करणारे) अंती (शेवटी) तूंच निश्चितच महाकाळ (महाकाळ) आहेस.

ओवी ७९:

क्षोभलिया तामसी शक्ती । सृष्टीचा प्रळय करी अंतीं । तेथें बीजरूपीं अव्यक्तीं । जीव राहती सूक्ष्मत्वें

अर्थ: तामसी (अंधकारमय) शक्ती क्षोभित (विचलित) होऊन सृष्टीचा प्रळय (विनाश) करते. तेथे बीजरूप (बीजरूप) अव्यक्त (अव्यक्त) जीव सूक्ष्म (सूक्ष्म) राहतात.

ओवी १८०:

मग उत्पत्तीचे काळवेळे । तींच बीजें विरूढती सकळें । पाल्हेजती स्थितिकाळें । पुष्पफळें सफळित

अर्थ: मग उत्पत्तीच्या (निर्मितीच्या) काळवेळ (काळवेळ) तींच (त्याच) बीजे (बीजे) विरूढती (उमलतात) आणि स्थितिकाळात (स्थिति काळात) पुष्पफळे (फुलफळे) सफळित (यशस्वी) होतात.

ओवी ८१:

' हे गुणक्षोभाची अवस्था । तेथ मी नव्हें प्रळयकर्ता ' । ऐसें म्हणसी जरी कृष्णनाथा । तरी हे कथा परियेसीं

अर्थ: ' हे गुणक्षोभ (गुणांमधील विक्षोभ) आहे. तेथे मी (भगवान) नाही, प्रळयकर्ता (विनाश करणारा).' असे कृष्णनाथ (भगवान कृष्ण) म्हणत असले तरी हे कथा सत्य आहे.

ओवी ८२:

तुझा साचार जाहलिया भावो । माया महत्तत्व आणि जीवो । नासोनियां दास पाहा हो । निजपदीं निर्वाहो भोगिती

अर्थ: तुझा साचार (सत्य) भाव झाला आहे. माया (माया), महत्तत्व (महत्तत्व) आणि जीव (जीव) नासून (नाश) दास (सेवक) होतात. निजपदीं (स्वकीय पदी) निर्वाह (जीवन) भोगतात.

ओवी ८३:

त्या तुज सकळ संहारितां । कोण दुर्घटता कृष्णनाथा । कारणेंसी प्रळयकर्ता । तूंचि सर्वथा महाकाळु

अर्थ: त्या तुझ्या सर्व संहारकांमध्ये (नाश करणाऱ्यांमध्ये) कोण दुर्घटना (अडथळा) आहे, कृष्णनाथ (भगवान कृष्ण). कारणांच्या (कारणांच्या) प्रळयकर्ता (विनाश करणारा) तूंच सर्वथा महाकाळ (महाकाळ) आहेस.

ओवी ८४:

कळों नेदिसी संसारस्थिती । अतिसूक्ष्म काळगती । नाश करिसी अंतीं । निजप्रकृतिविकार

अर्थ: कळत नाही (कळत नाही) संसारस्थिती (संसारातील स्थिती). अतिसूक्ष्म (अत्यंत सूक्ष्म) काळगती (काळाची गती). नाश (विनाश) करतोस अंतीं (शेवटी). निजप्रकृतिविकार (स्वप्रकृतिचा विकार).

ओवी ८५:

प्रळयासी प्रमाण मूळ । लव निमेष घटिका पळ । अहोरात्र त्रिकाळ । 'त्रिनाभी' केवळ जो म्हणिये

अर्थ: प्रळयाचे (विनाशाचे) प्रमाण मूळ (मूळ) आहे. लव (क्षण), निमेष (निमेष), घटिका (घडी), पळ (क्षण), अहोरात्र (रात्रंदिवस), त्रिकाळ (तीन काळ). 'त्रिनाभी' (तीन नाभी) केवळ (फक्त) जो म्हणतो (म्हणजे).

ओवी ८६:

ऐसिये गंभीर गतीसीं । मायामहत्तत्व नाशिसी । तो तूं 'महाकाळ' होसी । हृषीकेशी श्रीकृष्णा

अर्थ: अशी गंभीर गती (गंभीर गती) आहे. मायामहत्तत्व (मायाचे महत्तत्व) नाश (विनाश) करतोस. तो तू (तूं) 'महाकाळ' (महाकाळ) होतोस, हृषीकेशी (भगवान विष्णू), श्रीकृष्णा.

ओवी ८७:

पुढतीं सृष्टीचा सृजिता । तूंचि होशी गा अनंता । ते उत्पत्तीची अवस्था । मूळकर्ता तूंचि तूं

अर्थ:पुढील सृष्टीचा सृजिता (निर्माता) तूं (तूं) अनंत (असीम) आहेस. ते उत्पत्तीची (निर्मितीची) अवस्था (स्थिती) मूळकर्ता (मूल कारण) तूं (तूं) आहेस.

ओवी ८८:

तुझी लाहोनि वीर्यशक्ती । होये पुरुषासी पुरुषत्वप्राप्ती । तेणें अंगीकारूनि प्रकृती । केलें उत्पत्ती गर्भाधान

अर्थ:तुझी वीर्यशक्ती (वीर्यशक्ती) लाहोनी (लावून), पुरुष (पुरुष) पुरुषत्व (पुरुषत्व) प्राप्त करतो. त्यामुळे अंगीकारून (स्वीकारून) प्रकृती (प्रकृति) उत्पत्ती (निर्मिती) गर्भाधान (गर्भधारण) करते.

ओवी ८९:

तेचि ते वेळीं प्रकृती । महत्तत्वीं होय गर्भवती । पंचतत्वेंसी गर्भीं धरिती । हिरण्यवर्ण अंडातें

अर्थ:तेच ते वेळी (त्याच वेळी) प्रकृती (प्रकृति), महत्तत्वीं (महत्तत्वांनी) गर्भवती (गर्भवती) होते. पंचतत्व (पंचतत्व) गर्भात (गर्भात) धरून, हिरण्यवर्ण (सुवर्ण) अंडात (अंडात) धरते.

ओवी १९०:

तें अमोघ वीर्य प्रबळ । गर्भीं विश्वाकार बाळ । धरिती जाहली वेल्हाळ । ब्रह्मांड सकळ अंडामाजीं

अर्थ:ते अमोघ (अपराजेय) वीर्य (वीर्य) प्रबळ (मजबूत) आहे. गर्भात (गर्भात) विश्वाकार (विश्वाच्या आकाराचे) बाळ (बाळ) धरते. धरिती (पृथ्वी) वेल्हाळ (फैलावलेली) होते. ब्रह्मांड (ब्रह्मांड) अंडात (अंड्यात) सकळ (संपूर्ण) आहे.

ओवी ९१:

जैसें गर्भासी उल्ब जाण । तैसें अंडासी बहिरावरण । सप्तधा नेमस्त प्रमाण । तूं निर्माण करविता

अर्थ:जसें गर्भास (गर्भाला) उल्ब (आवरण) जाणते, तसें अंडास (अंडाला) बहिरावरण (बाह्यावरण) आहे. सप्तधा (सात प्रकारे) नेमस्त (अचूक) प्रमाण (माप) तूं (तूं) निर्माण (निर्माण) करतोस.

ओवी ९२:

पृथ्वी जल अनल अनिल । नभ आणि अहंकार स्थूळ । सातवें तें अतिसबळ । जाण केवळ क्रियासूत्र

अर्थ:पृथ्वी, जल (पाणी), अनल (अग्नी), अनिल (वायू), नभ (आकाश) आणि अहंकार (अहंकार) स्थूल (स्थूल) आहेत. सातवे (सातवे) अतिसबळ (अत्यंत बलवान) आहे. केवळ (फक्त) क्रियासूत्र (क्रियासूत्र) जाण (जाणतोस).

ओवी ९३:

त्या गर्भासी जतनेवरी । तूंचि आंतु आणि बाहेरी । रिघालासी सूत्रधारी । खांबसूत्र जैसा कां

अर्थ:त्या गर्भाशी (गर्भाच्या) जतनेवरी (जतन करण्यासाठी) तूं (तूं) आंतू (आतून) आणि बाहेरी (बाहेरून) आहेस. रिघालासी (ताणतोस) सूत्रधारी (सूत्रधारी) खांबसूत्र (खांदयाला) सारखा.

ओवी ९४:

ऐसें जग जाहलें दोघांपासूनी । परी तिसरें न देखों कोणी । अवघी सृष्टी दोघाजणीं । दुमदुमुनी भरलीसे

अर्थ:असे जग (विश्व) दोघांपासून (दोघांपासून) झाले आहे, पण तिसरे (तिसरे) कोणीही (कोणीही) पाहत नाही. अवघी (संपूर्ण) सृष्टी (सृष्टी) दोघाजणीं (दोघांमधून) दुमदुमुनी (आवाजाने) भरली आहे.

ओवी ९५:

वाती लावूनि पाहतां । तिसरें न लगेचि हाता । दुसरी प्रकृती निर्धारितां । तेही सर्वथा टवाळ

अर्थ:वाती (वताची) लावून पाहताना, तिसरे (तिसरे) लगेचच (लगेच) हातात (हातात) लागत नाही. दुसरी (दुसरी) प्रकृति (प्रकृति) निर्धारित (ठरलेली) आहे. तेही (तेही) सर्वथा (संपूर्ण) टवाळ (मजेदार) आहे.

ओवी ९६:

ऐसा दुजेनवीण एकला । एकलाचि विश्व जाहला । आकळीत कौशल्यकळा । मल्लमर्दना श्रीकृष्णा

अर्थ:असे दुजेनवीण (दुसऱ्याशिवाय) एकला (एकटा) आहे. एकलाच (एकटा) विश्व (विश्व) झाला. कौशल्यकळा (कौशल्याची कळा) आकळीत (आकलित) श्रीकृष्णा (श्रीकृष्णा), मल्लमर्दन (मल्लमर्दन).

ओवी ९७:

एवं एकलेपणें तूं कर्ता । त्यालागीं लेपु न लगे सर्वथा । कर्म करूनि तूं अकर्ता । तेचि कथा परियेसीं

अर्थ:तसेच एकटे (स्वतःच) तूं (भगवान) कर्ता (कर्तृत्व करणारा) आहेस. त्यामुळे तुला (तुम्हाला) लेप (बंधन) लागत नाही. कर्म (कृत्य) करूनही तूं अकर्ता (कर्तृत्व न करणारा) आहेस. हेच सत्य आहे.

ओवी ९८:

चरें आणि अचरें । जंगमें आणि स्थावरें । या जगाचा स्वामी तूं निर्धारें । केलें खरें गतश्लोकीं

अर्थ: चर (चालणारे) आणि अचर (स्थिर) जंगम (जंगम) आणि स्थावर (स्थावर) या जगाचा स्वामी तूच आहेस. हे गत श्लोकात (मागील श्लोकात) स्पष्ट केले आहे.

ओवी ९९:

तेंचि स्वामित्व कैसें घडे । हें जरी पुससी धडफुडें । तरी तेहीविखीं रोकडें । वचन गाढें अवधारीं

अर्थ: तुझे स्वामित्व (स्वामित्व) कसे घडते हे जरी विचारले, तरीही ते विचलित होत नाही. हे वचन (वचन) गाढ (मजबूत) आहे आणि हे सत्य आहे.

ओवी २००:

निजमायेचेनि योगें । नाना विषय भोगिसी अंगें । तें भोगिलेपण अंगीं न लगे । अकर्तात्मसंगें अलिप्त

अर्थ: निजमायेच्या (स्वमायेच्या) योगाने (योगाने) तूं नाना विषय (विविध विषय) भोगतो (अनुभवतो). पण ते भोग (अनुभव) तुझ्या अंगाला (शरीराला) लागू होत नाहीत, कारण तूं अकर्ता (कर्तृत्व न करणारा) आहेस आणि आत्मसंग (आत्म्याशी) अलिप्त (निरपेक्ष) आहेस.