ओवी 20१:

तोचि अकर्तात्मबोधु कैसा । जरी म्हणशी हृषीकेशा । ते आगमनिगमां अतर्क्य दशा । परम पुरुषा परियेसीं

अर्थ: तोच अकर्तात्मबोध (कर्तृत्व न करणारा आत्मबोध) कसा आहे, जरी तू (तूं) हृषीकेश (भगवान कृष्ण) म्हणत असला तरी, ते आगम (वेद) आणि निगम (उपनिषद) मध्ये अतर्क्य (विचार न करता येणारी) दशा आहे. परम पुरुषा (सर्वोच्च पुरुष) हे सत्य आहे.

ओवी २:

भोग्य-भोग-भोक्ता । या तिहींतें तूं प्रकाशिता । जेवीं घटीं बिंबोनि सविता । अलिप्तता स्वभावें

अर्थ: भोग्य (भोगण्यायोग्य), भोग (भोग) आणि भोक्ता (भोगणारा) या तिघांत तूं (भगवान) प्रकाशता (प्रकाशित) आहेस. जसे घटात (घटात) बिंबो (प्रतिबिंब) नि सविता (सूर्य) आहे, तसा तूं अलिप्तता (निष्कपटता) स्वभावाने (स्वभावाने) आहेस.

ओवी ३:

घट-जळ-प्रति-बिंबासी । स्वयें सविता प्रकाशी । प्रकाशूनि अलिप्त त्यांसी । तेवीं तूं भोगासी श्रीकृष्णा

अर्थ: घट (घट), जळ (पाणी) आणि प्रति-बिंब (प्रतिबिंब) यांत सूर्य (सूर्य) स्वयें (स्वतः) प्रकाशतो. तसा तूं (श्रीकृष्ण) भोग (भोग) करूनही अलिप्त (निष्कपट) आहेस.

ओवी ४:

अथवा कर्म-कार्य-कर्ता । या तिहींमाजीं निजात्मता । देखे तो अभोक्ता । भोगोनि तत्वतां निजभोग

अर्थ: अथवा (किंवा) कर्म (कर्म), कार्य (कार्य) आणि कर्ता (कर्त्या) या तिघांमध्ये निजात्मता (स्वत:ची आत्मता) पाहणारा अभोक्ता (भोग करणारा नाही) आहे. भोगून (भोगून) तत्त्वानुसार (सत्यानुसार) निजभोग (स्वत:चा भोग) करतो.

ओवी ५:

दर्पणींच्या प्रतिबिंबासीं । जो प्रवर्तला भोगासी । व्यभिचाराचा आळ त्यासी । केवीं अंगासी लागेल

अर्थ: दर्पणातल्या (आरशातल्या) प्रतिबिंबाला (प्रतिबिंबाला) जो प्रवर्तला (सुरू झाला) भोगास (भोगांसाठी), व्यभिचाराचा (अनैतिक) दोष त्याला (त्याला) कसा लागेल?

ओवी ६:

जगचि हें अवघें । जो होऊनि ठाके अंगें । त्यासी बाधावें कोणें भोगें । निजात्मयोगें योगिया

अर्थ: जगाचे (संपूर्ण जगाचे) हे सर्व आहे, जो स्वत:चे अंग (शरीर) मानतो. त्याला कोण भोगाने (भोगाने) बाधा आणेल? निजात्मयोगाने (स्वत:च्या आत्मयोगाने) योगी (योगी) म्हणून?

ओवी ७:

ऐशिया बोधाचेनि बळें । तो विषयावरी जरी लोळे । तरी विषयाचेनि विटाळें । बोधु न मैळे तयांचा

अर्थ: अशा बोधाने (ज्ञानाने) बळ (शक्ती) मिळते. जो विषयावर (विषयावर) लोळतो (गेल्या तरी), तरी विषयाचे (विषयाचे) विटाळ (अपवित्र) बोध (ज्ञान) त्याला मैळ (मळ) लावणार नाही.

ओवी ८:

तो घेणें देणें करी । पाहतां दिसे व्यवहारी । नांदतांही घरदारीं । त्यामाझारीं तो नाहीं

अर्थ: तो घेणें (घेणे) देणें (देणे) करतो, पाहताना (पाहताना) व्यवहारी (व्यवहारी) दिसतो. नांदताना (नांदताना) घरदारी (घरातील) मध्ये त्यामध्ये (त्यामध्ये) तो (तो) नाही.

ओवी ९:

नेणोनि बोधाची मागी । भोगत्याग केला योगीं । तरी कांपताति सर्वांगीं । वासना अंगीं उरलीसे

अर्थ: बोधाची (ज्ञानाची) माग (शोध) न घेता, भोगत्याग (भोगाचा त्याग) केला योगीं (योग्यांनी). तरीही ते सर्वांगी (संपूर्ण अंगाने) कांपत (कांपतात), कारण वासना (इच्छा) अंगात (शरीरात) उरलेली आहे.

ओवी २१०:

स्वप्नीं विषय देखती । जागे जाहल्या प्रायश्चित घेती । नाहीं मावळली अहंकृती । यालागीं भीती सर्वदा

अर्थ: स्वप्नात (स्वप्नात) विषय (विषय) पाहतात. जागे झाल्यावर प्रायश्चित्त (पश्चात्ताप) करतात. अहंकृती (अहंकाराची भावना) मावळली (संपली) नाही. त्यामुळे भीती (भीती) सर्वदा (सतत) आहे.

ओवी ११:

ऐशिया जी विषयभेडा । नाहीं निजबोधु धडफुडा । तैसा नव्हेसी तूं निधडा । दिसे रोकडा निजबोधु

अर्थ: अशा जी (अशा) विषयभेड (विषयांचे अडथळे) नाहीत. निजबोध (स्वत:चा ज्ञान) धडफुड (दिखावा) नाही. तसा (तसा) नव्हेसी (नाही) तूं (तूं) निधडा (मजबूत) दिसतो, रोकडा (स्पष्ट) निजबोध (स्वत:चा ज्ञान) आहे.

ओवी १२:

मी निधडा निजबोधें संपूर्ण । म्हणशी देखों न शके कवण । ये अर्थींचें उपलक्षण । ऐक ते खूण स्वामिया

अर्थ: मी (भगवान) निधडा (मजबूत) निजबोधाने (स्वतःच्या ज्ञानाने) संपूर्ण आहे. हे कोण पाहू शकत नाही, असे तुम्ही म्हणत असाल, तर हे अर्थाचे उपलक्षण (चिन्ह) आहे. हे स्वामी, ते खूण ऐका.

ओवी १३:

सोळा सहस्त्र पत्न्या घरीं । आणि गोकुळींच्या परनारी । कुब्जादि मथुरेमाझारीं । कर्णकुमारी भोगिल्या

अर्थ: सोळा हजार पत्नी घरी, आणि गोकुळातील परस्त्रिया, कुब्जा आणि मथुरेतल्या इतर स्त्रिया, तसेच कर्णकुमारीं (कर्णाच्या कन्या) भोगल्या.

ओवी १४:

मुंजी नव्हतां आधीं । भोगिली त्वां गोंवळी पेंधी । धरोनियां सांदीबिदीं । नदोनदीं असंख्य

अर्थ: मुंजी (यज्ञोपवित) नसताना आधी, गोंवळ्या (बालिका) भोगल्या. सांदी (दरवाजा) घेऊन असंख्य नदोनदीं (नदी-नदी) भोगल्या.

ओवी १५:

अविधी भोगितां नारी । बोध न मैळेचि श्रीहरी । अंगें रिघालासी क्षीरसागरीं । अर्जुना करीं धरोनी

अर्थ: अविधी (विद्येच्या विरोधात) नारी भोगताना, श्रीहरींना (भगवानाला) बोध (ज्ञान) मळत नाही. अंग (शरीर) क्षीरसागरात (दूधाच्या समुद्रात) रिघले. अर्जुनाला धरून.

ओवी १६:

शेषशायी नारायणा । उत्कंठा तुझिया दर्शना । तेणें उपावो केला जाणा । हरूनि ब्राह्मणाचीं बाळें

अर्थ: शेषशायी नारायण (शेषनागावर शयन करणारा भगवान) तुझ्या दर्शनाची उत्कंठा आहे. तेव्हा त्याने उपाय केला, ब्राह्मणाची (ब्राह्मणाची) बाळे हरली.

ओवी १७:

जेवीं आपुलें स्वरूप आपण । पहावया कीजे दर्पण । तेवीं पहावया कृष्णार्जुन । स्वयें नारायण अपत्यें आणी

अर्थ: ज्याप्रमाणे आपले स्वरूप पाहण्यासाठी दर्पण (आरसा) पाहतात, त्याचप्रमाणे कृष्ण आणि अर्जुन पाहण्यासाठी नारायण स्वतः आपत्ये (संतान) आणतात.

ओवी १८:

'तूं अवतार नर-नारायण । तुझें घ्यावया दरुषण । ब्राह्मणअवपत्यें जाण । म्यां आपण आणिलीं'

अर्थ: 'तूं अवतार नर-नारायण आहेस. तुझे दर्शन घेण्यासाठी ब्राह्मणाच्या अपत्ये (संतान) मी स्वतः आणली आहेत.'

ओवी १९:

ऐसे नारायणाचे बोल । सप्रेम अतिसखोल । आम्हीं ऐकिले गा सकळ । तुझा बोध अकळ श्रीकृष्णा

अर्थ: नारायणाचे (भगवानाचे) हे बोल प्रेमाने आणि अतिसखोल (गंभीर) होते. आम्ही सर्वांनी ऐकले. तुझा (श्रीकृष्णाचा) बोध (ज्ञान) अकळ (गंभीर) आहे.

ओवी २०:

तीं ब्राह्मणाचीं अपत्यें । जीं बहु काळ जाहलीं होतीं मृतें । तुवां आणोनि दिधिलीं श्रीअनंतें । तीं देखलीं समस्तें चरितें आम्हीं

अर्थ: ती ब्राह्मणाची अपत्ये (संतान) जी बऱ्याच काळापासून मरण पावली होती, ती तुंम्ही आणून श्रीअनंताने दिली. आम्ही सर्वांनी ते चरित्र (कथा) पाहिले.

ओवी २१:

तुझी नारायणासी आस्था । तेथ आमुची कवण कथा । पार न कळे जी अच्युता । गुणातीता श्रीकृष्णा

अर्थ: तुझी (भगवान श्रीकृष्णाची) नारायणाशी (भगवान विष्णूशी) असलेली आस्था (निष्ठा) इतकी आहे, की आमची कथा (आमची गोष्ट) त्यात कवण (कुठे) आहे? हे अच्युता (भगवान श्रीकृष्ण), गुणातीता (गुणांच्या पलीकडील) हे सत्य आहे.

ओवी २२:

मागां अवतार जाहले । परी ऐसें चरित्र नाहीं केलें । विधिवेदां लाजविलें । व्यभिचारियां दिधलें निजपद

अर्थ: पूर्वी अवतार झाले आहेत, पण असे चरित्र (कथा) त्यांनी केलेले नाही. विधि (विधी) आणि वेदांना लाजविणारे (लाजवणारे) चरित्र त्यांनी केले नाही. व्यभिचार (अनैतिकता) करणार्यांना निजपद (मोक्ष) दिले आहे.

ओवी २३:

जें म्यां भोगिलें स्त्रियांसी । तें तूं उदासीनत्वें म्हणसी । तेणें बाध न पवे बोधासी । हृषीकेशी तें न घडे

अर्थ: ज्या स्त्रियांशी मी भोग (संबंध) केले, तू (भगवान) ते उदासीनतेने (निष्कपटतेने) म्हणतोस. त्यामुळे बोध (ज्ञान) मळत नाही. हे हृषीकेशी (भगवान विष्णू), ते घडत नाही.

ओवी २४:

हावभावविलासेंसीं । अंगें दाविती चपळतेसी । तुज लक्षोनि पुरुषोत्तमासी । कामबाणासी योजिती

अर्थ: हावभावविलास (आकर्षणाचे संकेत) करताना, अंग (शरीर) चपळतेने (वेगाने) दाखवतात. तुला (भगवान श्रीकृष्ण) लक्षोनी (लक्ष देऊन) कामबाण (कामदेवाचे बाण) योजतात (उपयोग करतात).

ओवी २५:

वाऊनि भ्रमंडलाचे वेढे । व्यंकट कटाक्षें बाण गाढे । सुरतमंत्रीं रोकडे । केले धडफुडे सतेज

अर्थ: भ्रमंडलाचे (भ्रमण करणारे) वेढे घेऊन, व्यंकट (तेजस्वी) कटाक्ष (दृष्टी) बाण गाढे (घुसवले). सुरतमंत्री (रतिक्रियेचे मंत्री) रोकडे (मजबूत) आणि सतेज (तेजस्वी) धडफुडे (धडपड) केले.

ओवी २६:

ज्या बाणांचे घायीं । इंद्र खोंचला सहस्त्रां ठायीं । शिव लोळविला पाहीं । मोहिनीव्यामोहीं महाबाणें

अर्थ: ज्या बाणांनी इंद्र (देवराज इंद्र) सहस्रां ठायीं (हजारो ठिकाणी) खोंचला, शिव (भगवान शिव) ला लोळविला (बेड्या पडल्या), मोहिनीव्यामोहीं (मोहिनीच्या मोहाने) महाबाणांनी (महान बाणांनी) घायाळ केले.

ओवी २७:

ज्या बाणाचा पिसारा । लागतांचि पैं भेदरा । तापसीं घेतला परा । सोडोनि घरदारा पळाले

अर्थ: ज्या बाणाचा (कामदेवाचा) पिसारा (पंख) लागताच, पैं (पुन्हा) भेदरा (भेदून) झाला. तापसीं (तपस्वी) घेतला परा (विकारी), सोडून घरदारा (घरदार) पळाले (पळून गेले).

ओवी २८:

ऐसें सोळा सहस्त्र बाण । अखंड तुजचिवरी संधान । करितां न मैळे बोधु जाण । अतिविंदान हें तुझें

अर्थ: असे सोळा हजार बाण अखंड (सतत) तुझ्या (भगवानाच्या) सिवरी (संपूर्ण) संधान (धागे) करतात. तुझे बोध (ज्ञान) मळत नाही. हे तुझे अतिविंदान (अत्यंत शुद्ध) आहे.

ओवी २९:

घरींच्या स्त्रिया सहस्त्र सोळा । गोकुलादि मथुरेच्या अबळा । तुज विषयी करावया गोपाळा । नव्हती सकळा समर्था

अर्थ: घरीच्या (घरातील) स्त्रिया सोळा हजार, गोकुळ आणि मथुरेतील स्त्रिया, तुझे विषयी (प्रेम) करावया गोपाळ (भगवान श्रीकृष्ण) नव्हती सर्वांची समर्थ (सक्षम) होत्या.

ओवी २३०:

त्यांचेनि तुज न करवे विषयी । परी त्या त्वां केल्या निर्विषयी । ऐसा तूं त्रैलोक्याचे ठायीं । स्वामी पाहीं श्रीकृष्णा

अर्थ: त्यांच्या (स्त्रियांच्या) ने तुझे विषयी (प्रेम) न केले. पण त्या तुला (भगवानाला) निर्विषयी (निर्विकार) केल्या. असा तू (तूं) त्रैलोक्यात (तीन लोकांत) स्वामी (स्वामी) आहेस, श्रीकृष्णा.

ओवी ३१:

ऐशी तुझी कीर्ति ऐकतां । अथवा चरणतीर्थ घेतां । याचि दोंही तीर्थांची समर्थता । पवित्रता जगासी

अर्थ: अशी तुझी (भगवानाची) कीर्ति (महिमा) ऐकताना, अथवा चरणतीर्थ (पायांच्या तीर्थाचे पाणी) घेताना, याच दोन तीर्थांची (तीर्थस्थानांची) समर्थता (सक्षमता) आणि पवित्रता जगास (जगाला) आहे.

ओवी ३२:

तुझिये कीर्तीचें श्रवण । आंतरमलाचें क्षालन । करूनियां वृत्ति जाण । परम पावन कीर्तनें

अर्थ: तुझ्या (भगवानाच्या) कीर्तीचे (महिमेचे) श्रवण (ऐकणे), आंतरमलाचे (अंतर्मनातील मल) क्षालन (स्वच्छता) करते. वृत्ति (मन) जाणून परम पावन (अत्यंत पवित्र) कीर्तन (भजन) करते.

ओवी ३३:

तुझिया चरणींची गंगा । सकळ पातकें ने भंगा । ते पायवणी श्रीरंगा । पवित्र जगातें करी

अर्थ: तुझ्या (भगवानाच्या) चरणांची (पायांची) गंगा (गंगा नदी), सर्व पातकांचा (पापांचा) भंग (नाश) करते. ते पायवणी (पायांच्या मार्गाने) श्रीरंग (श्रीकृष्ण) पवित्र (पवित्र) जग (जग) करते.

ओवी ३४:

या दोंही तीर्थांचें सेवन । अखंड करिती साधुजन । तेणें होऊनि परम पावन । समाधान निजवृत्ती

अर्थ: या दोन तीर्थांचे (तीर्थस्थानांचे) सेवन (सदुपयोग) अखंड (सतत) साधुजन (साधु) करतात. त्याने परम पावन (अत्यंत पवित्र) होऊन, समाधान (समाधान) निजवृत्ती (स्वभाव) करते.

ओवी ३५:

अवतारांचे अंतीं । ये दोनी तीर्थीं अतिविख्याती । प्रगट केली तुवां क्षिती । तारावया श्रीपती निजदासां

अर्थ: अवतारांच्या (अवतारांच्या) अंत (शेवट) झाले. या दोन तीर्थांनी (तीर्थस्थानांनी) अतिविख्याती (अत्यंत प्रसिद्ध) केली. तुंम्ही (भगवान) हे प्रकट केले, क्षिती (जग) तारण्यासाठी, श्रीपति (भगवान) निजदास (स्वकीय) तारण्यासाठी.

ओवी ३६:

एक श्रवणें एक स्नानें । दोनी तीर्थें परम पावनें । प्रगट केलीं जगज्जीवनें । मलिन जनें तरावया

अर्थ: एक श्रवण (ऐकणे) आणि एक स्नान (स्नान) हे दोन्ही तीर्थ (तीर्थस्थान) परम पावन (अत्यंत पवित्र) आहेत. ते जगज्जीवन (जगाचे जीवन) प्रकट (प्रकट) झाले आहे, मलिन (अशुद्ध) जनांना (लोकांना) तारण्यासाठी.

ओवी ३७:

शुक म्हणे परीक्षिती । यापरी देवीं समस्तीं । स्तविला स्वानंदें श्रीपती । परमभक्तिभावार्थें

अर्थ: शुकदेव परीक्षिताला सांगतात की, याप्रमाणे सर्व देवांनी स्वानंदाने (आनंदाने) श्रीपति (भगवान श्रीकृष्ण) ची परमभक्तिभावाने (अत्यंत भक्तिभावाने) स्तुति (प्रशंसा) केली.

ओवी ३८:

ऐसा करूनि स्तुतिवादु । संतोषविला गोविंदु । देवांसी होत असे आल्हादु । परम विनोदु सर्वांसी

अर्थ: अशी स्तुतिवाद (प्रशंसा) करून गोविंद (भगवान श्रीकृष्ण) संतुष्ट झाले. देवांना अत्यंत आनंद आणि परम विनोद (मजा) मिळाला.

ओवी ३९:

स्तुति करावया अग्रणी । ब्रह्मा शिव पुढें येऊनी । तिंहीं जय-जयकार करूनी । लोटांगणें घातलीं

अर्थ: स्तुति (प्रशंसा) करण्यासाठी अग्रणी (सर्वप्रथम) ब्रह्मा आणि शिव पुढे आले आणि जय-जयकार (विजयाचा घोषणा) करून लोटांगण (शरण) घातले.

ओवी २४०:

देव राहूनियां गगनीं । हात जोडोनि विमानीं । विनंती करावयालागोनी । ब्रह्मा पुढें राहोनी बोलतु

अर्थ: देव गगनात (आकाशात) राहून, हात जोडून विमानातून विनंती (प्रार्थना) करण्यासाठी ब्रह्मा पुढे राहून बोलले.

ओवी ४१:

उतरावया धराभारा । पूर्वीं प्रार्थिलासी यदुवीरा । अभय द्यावया सुरवरां । आम्हीं श्रीधरा विनविलें

अर्थ: धरतीचा भार उतरवण्यासाठी पूर्वी यदुवीरांनी (यदुवंशातील वीरांनी) प्रार्थना केली होती. सुरवरांना (सर्वोच्च देवतांना) अभय (निर्भय) देण्यासाठी आम्ही श्रीधराला (भगवान श्रीकृष्ण) विनविले.

ओवी ४२:

आम्हीं विनविलें जैसें । तुवां कार्य केलें म्हणों तैसें । त्याहूनियां विशेषें । केली निजविन्यासें धर्मवृद्धी

अर्थ: आम्ही जशी विनवणी केली, तशी तूं (भगवान) कार्य (कार्य) केलं. त्याहून विशेष (विशेष) तूं निजविन्यासाने (स्वतःच्या मार्गाने) धर्मवृद्धी (धर्माची वृद्धी) केली.

ओवी ४३:

तूं सर्वेश्वरु सर्वात्मा । जें कार्य न कळेचि आम्हां । तेंही तुवां पुरुषोत्तमा । घनश्यामा संपादिलें

अर्थ: तूं (भगवान) सर्वेश्वर (सर्वांचा ईश्वर) आणि सर्वात्मा (सर्वांचा आत्मा) आहेस. जे कार्य आम्हाला कळत नाही, तेही तूं पुरुषोत्तमा (सर्वोच्च पुरुष) आणि घनश्यामा (कृष्ण) करून दाखवले.

ओवी ४४:

सत्यवादी साधु जे कांहीं । ज्यांचा संकल्प तुझ्या पायीं । धर्म स्थापिला त्यांच्या ठायीं । तुवां पाहीं यथस्थित

अर्थ: सत्यवादी (सत्य बोलणारे) साधू जे काही आहेत, ज्यांचा संकल्प तुझ्या पायी आहे, तूं (भगवान) त्यांचा धर्म (धर्म) त्यांच्या ठायीं स्थापन (स्थापना) केली आहे.

ओवी ४५:

आणिक दश दिशांप्रती । विस्तारिली उदार कीर्ती । तेणें पावन त्रिजगती । होय निश्चितीं श्रवणद्वारें

अर्थ: आणिक (इतर) दश दिशांमध्ये (दहा दिशांमध्ये) तुझी उदार कीर्ति (महिमा) विस्तारली. त्याने त्रिजगती (तीन लोकांमध्ये) पावनता (पवित्रता) होऊन श्रवणद्वाराने (ऐकण्याच्या मार्गाने) निश्चित पावन (पवित्र) होतो.

ओवी ४६:

पूर्णपुरुषा हृषीकेशी । तूं अवतरलासी यदुवंशीं । सीमा तुझिया रूपासी । बरवेपणासी न करवे

अर्थ: पूर्णपुरुष (पूर्ण पुरुष) हृषीकेशी (भगवान विष्णू), तूं (भगवान) यदुवंशी (यदुवंशात) अवतरला (जन्म घेतला). तुझ्या रूपाची (सौंदर्याची) आणि बरवेपणाची (गुणांची) सीमा (सीमा) नाही.

ओवी ४७:

तूं सर्वांमाजीं सर्वोत्तम । देखतां वृत्तींसी उपरम । लीलाविग्रही पुरुषोत्तम । मनोरम सकळिकां

अर्थ: तूं (भगवान) सर्वांमध्ये (सर्वांमध्ये) सर्वोत्तम (सर्वोच्च) आहेस. तुझी वृत्ति (स्वभाव) उपरम (उत्तम) आहे. लीलाविग्रही (लीला करणारा) पुरुषोत्तम (सर्वोच्च पुरुष) सर्वांना मनोरम (आकर्षक) आहेस.

ओवी ४८:

कर्में केलीं परमाभ्दुतें । गोवर्धन धरिला वाम हस्तें । मुखें प्राशूनि वणव्यातें । गोपाळांतें वांचविलें

अर्थ: तूं (भगवान) कर्मे (कार्य) केलीस, ती परमाभ्दुत (अत्यंत अद्भुत) होती. गोवर्धन पर्वत वाम (डाव्या) हस्ताने (हाताने) धरला. मुखाने वणवा (आग) प्राशून (पिऊन) गोपाळ (गोपाळक) वाचविले.

ओवी ४९:

मृता आणिलें गुरुपुत्रासी । गत गर्भ भेटविले देवकीसी । गोपालवत्सें तूं जाहलासी । विधात्यासी भुलविलें

अर्थ: मृत (मृत) गुरुपुत्र (गुरुच्या पुत्रांना) परत आणिले. गत गर्भ (गर्भात असलेल्या) देवकीला भेटविले (परत दिले). गोपालवत्स (गोपाळक) तूं (भगवान) झालास, विधात्याला (सृष्टीकर्त्याला) भुलविले.

ओवी २५०:

जगाचिया परम हिता । लागीं नाना चरित्रकथा । करिता जालासी श्रीअनंता । कृष्णनाथा निजजनका

अर्थ: जगाच्या परम (सर्वोच्च) हिता (कल्याणासाठी) नाना (विविध) चरित्रकथा (कथांचे चरित्र) केल्या. करताना तूं श्रीअनंत (भगवान विष्णू) आणि कृष्णनाथ (भगवान कृष्ण) निजजनक (स्वकिय जन्मदाता) झाला.

ओवी ५१:

कथाकौतुकें विचित्रें । नाना परींचीं चरित्रें । परम पावन पवित्रें । येणें अवतारें त्वां केलीं

अर्थ: कथा (कथा) आणि विचित्र (अनोखी) कहाण्या (कथा), नाना (विविध) परींच्या (घटनांच्या) चरित्रांनी (चरित्रांनी) परम (सर्वोच्च) पावन (पवित्र) केलेल्या अवतारांनी (अवतारांनी) तूं (भगवान) केलेल्या आहेत.

ओवी ५२:

कलियुगीं साधुजन । या चरित्रांचें श्रवण कीर्तन । करितां तरले जाण । मायामोह त्रिगुणेंसीं

अर्थ: कलियुगातील साधुजन (साधुजन) या चरित्रांचे (कथांचे) श्रवण (ऐकणे) आणि कीर्तन (गायन) करताना, मायामोह (मोह) आणि त्रिगुण (सत्व, रज, तम) यांपासून तरले (मोक्ष प्राप्त केले).

ओवी ५३:

अवतरल्या यदुवंशीं । पुरुषोत्तमा हृषीकेशी । संख्या या अवतारांसी । जाहली ते तुजपाशीं सांगेन

अर्थ: यदुवंशात (यदुवंशात) पुरुषोत्तम (सर्वोच्च पुरुष) हृषीकेशी (भगवान) अवतरले (जन्म घेतले). या अवतारांची (अवतारांची) संख्या मी तुला सांगतो.

ओवी ५४:

मृत्युलोकीं मनुष्यमर्यादा । शत वर्षें जी गोविंदा । ते अतिक्रमोनि आवदा । अधिक मुकुंदा पंचवीस जाहलीं

अर्थ: मृत्युलोकात (पृथ्वीवर) मनुष्याची मर्यादा (जीवन) शत वर्षे (शंभर वर्षे) आहे. गोविंदा (श्रीकृष्ण) याने ही मर्यादा पार केली आणि पंचवीस वर्षे अधिक मुकुंद (श्रीकृष्ण) जगले.

ओवी ५५:

आतां पुढें येथ कांहीं । देवकार्य उरलें नाहीं । यादवकुळ म्हणसी तेंही । नष्टप्राय पाहीं उरलेंसे

अर्थ: आता पुढे इथे काही देवकार्य (देवकार्य) उरले नाही. यादवकुळ (यादव वंश) म्हणतात, तेही नष्टप्राय (नष्ट) झालेले दिसते.

ओवी ५६:

उठवणी आलें हतिरूं । कां पांख उपडिल्या पांखरूं । तैसा यादवांचा दळभारू । भूमिये भारु उरला असे

अर्थ: उठवणी (उध्वस्त करणारी घटना) आली, जसे पांख (पक्षी) उपडतात, तसेच यादवांचा दळभारू (यादव वंशाचा भार) भूमीवर (पृथ्वीवर) भार (भार) उरला आहे.

ओवी ५७:

निवणाचा फुटका डेरा । कां क्षयो लागल्या राजकुमरा । वणवा आहाळल्या अजगरा । यादववीरां ते दशा

अर्थ: निवणाचा (तुटलेला) डेरा (तंबू) आणि राजकुमारांच्या (राजकुमारांच्या) शोकामुळे, अजगराचा (विशाल साप) वणवा (वणवा) लागला आहे. यादववीर (यादव वीर) यांची ती दशा (स्थिती) आहे.

ओवी ५८: दारुण (भयानक) ब्राह्मणाच्या शापामुळे वीर्य (बल) आणि शौर्य (वीरता) नष्ट झाली आहे. गळाला (कंठाला) वाढिवेचा (अत्यंत) दर्प (अहंकार) आहे. ते केवळ प्रेतरूप (मृत) दिसतात.

दारुण ब्राह्मणाचा शाप । नाशला वीर्यशौर्यप्रताप । गळाला वाढिवेचा दर्प । केवळ प्रेतरूप दिसताती

अर्थ:

ओवी ५९:

यालागीं जी यादवराया । आम्ही वांछूं तुझ्या पायां । वेगु कीजे स्वधामा यावया । सुरवर्या श्रीकृष्णा

अर्थ: यादवराया (यादवांचे राजा), आम्ही तुझ्या (भगवानाच्या) पायांवर वांछना (इच्छा) करतो. वेगाने स्वधाम (स्वर्ग) यावयास (येण्यासाठी), हे सुरवर (सर्वश्रेष्ठ देवता) श्रीकृष्णा.

ओवी २६०:

ऐकें देवकींनंदना । जरी मानेल तुझिया मना । तरी निघिजो जी याचि क्षणा । सुरसेना तिष्ठत

अर्थ: ऐका देवकीनंदना (देवकीचा पुत्र श्रीकृष्ण), जरी तुझे मन (मन) मानेल, तरीही या क्षणी निघून जा, सुरसेना (देवतांची सेना) तिष्ठत (वाट पाहत) आहे.

ओवी ६१:

सलोक लोकपाळ जे जे । त्यांवरी तुवां कृपा कीजे । आम्ही किंकर गा तुझे । वचन मानिजे दासांचें

अर्थ: जे लोकपाळ (लोकांचे रक्षक) आहेत, त्यांच्यावर तूं (भगवान) कृपा (कृपा) कर. आम्ही तुझे (तुझ्या) किंकर (सेवक) आहोत, तूं आमच्या वचनांचा मान कर.

ओवी ६२:

ऐकें जी वैकुंठनाथा । तुझी थोर आम्हां अवस्था । आदिकरूनि उमाकांता । आणि समस्तां देवांसी

अर्थ: ऐका वैकुंठनाथा (वैकुंठाच्या नाथ), तुझ्या (भगवानाच्या) थोर (महान) अवस्थेची (स्थितीची) आम्हाला (आम्हाला) माहिती आहे. उमाकांता (उमाच्या पती, शंकर) आणि समस्त (सर्व) देवांशी (देवतांशी) आदराने (आदराने) वाग.

ओवी ६३:

जो योगज्ञाना मुकुटमणी । मेघगंभीरया वाणी । ब्रह्मयाप्रती चक्रपाणी । हास्यवदनीं । बोलिला

अर्थ: जो (भगवान) योगज्ञानाचा मुकुटमणी (मणि) आहे, मेघगंभीर (मेघासारखा गंभीर) वाणीने (वाणीतून) ब्रह्माप्रती (ब्रह्माशी) चक्रपाणी (चक्रधारी, भगवान विष्णू) हास्यवदनीं (हास्यवदनी) बोलला.

ओवी ६४:

नादब्रद्म मुसावलें । कीं निजानंदाचें फळ पिकलें । तैसें श्रीमुखें बोलों आदरिलें । भाग्य उदेलें श्रवणांचें

अर्थ: नादब्रह्म (नादब्रह्म, ब्रह्माचा नाद) मुसवले (प्रकट) आहेत. तुझे (भगवानाचे) निजानंदाचे (स्वतःच्या आनंदाचे) फळ पिकले आहे. तसेच श्रीमुख (भगवानाचे मुख) बोलताना आदराने (आदराने) आहे, भाग्य (भाग्य) श्रवणाचें (ऐकणाऱ्यांचे) उदयाला (प्रकट) आले आहे.

ओवी ६५:

गौरवें म्हणे 'ब्रह्मदेवा । संतोषलों तुझिया भावा' । पुत्रस्नेहेंकरूनि तेव्हां । उद्यत खेवा हरि जाला

अर्थ: गौरवाने (गौरवाने) म्हणाले, 'ब्रह्मदेवा, तुझ्या भावनेने (भावनेने) संतुष्ट झालो आहे.' पुत्रस्नेहाने (पुत्राच्या प्रेमाने) तेव्हा उद्यत (उत्सुक) खेवा (उद्धार) हरि (भगवान विष्णू) झाले.

ओवी ६६:

आवडीं म्हणे विबुधेंद्रा । सत्य तुझी वाङ्मु द्रा । तुझेनि वचनें ब्राह्मणेंद्रा । धराभारा उतरिलें

अर्थ: आवडीने (प्रेमाने) विबुधेंद्र (सर्वश्रेष्ठ देवता) म्हणाले, 'तुझ्या वाङ्मय (वाणी) सत्य आहे.' तुझे (भगवानाचे) वचन (वचन) ब्राह्मणेंद्र (सर्वश्रेष्ठ ब्राह्मण) धराभारा (धरतीचा भार) उतरवले आहे.

ओवी ६७:

सकळ कार्य निःशेख । म्यां संपादिलें देख । तरी उरलें असे एक । थोर अटक मजलागीं

अर्थ: सर्व कार्य (कार्य) निःशेख (शेवट) केले आहे. मी (भगवान) देख (संपादिले) केले आहे. तरीही एक उरले आहे, ते थोर (महान) अटक (अडथळा) माझ्यासाठी आहे.

ओवी ३०:

यद्यसंहृत्य दृप्तानां यदूनां विपुलं कुलम् । गन्तास्म्यनेन लोकोऽयमुद्वेलेन विनङ्क्ष्यति

अर्थ:जर मी (भगवान) दृप्त (अहंकारी) यादवांचा (यदूवंशीय) विपुल कुल (मोठा वंश) संहार केला नाही, तर हा (संपूर्ण) लोक (जग) माझ्या अनुपस्थितीने नष्ट होईल.

ओवी ६८:

हें यादवकुळ येथ । वीर्यशौर्यश्रियोद्धत । धर्म नाशावया उद्यत । अतिदृप्त निजबळें

अर्थ:हे यादवकुळ (यादवांचे वंश) येथ (या ठिकाणी), वीर्य (बल), शौर्य (वीरता) आणि श्री (वैभव) नी उद्धत (अहंकारी) आहे. धर्म (धर्म) नष्ट करण्यासाठी उद्यत (तयार) आहे, अतिदृप्त (अत्यंत गर्विष्ठ) निजबळाने (स्वतःच्या बलाने).

ओवी ६९:

हे छेदूं पाहती धर्ममूळें । म्यां आवरिले असती योगबळें । जेवीं समुद्रातें मर्यादवेळें । असे राखिलें नेमूनी

अर्थ:हे (यादव) धर्ममूळे (धर्माचे मुळ) छेदण्याचा (विचलित करण्याचा) प्रयत्न करतात. मी योगबळाने (योगाच्या बलाने) त्यांना आवरले (नियंत्रित) आहे. जसे समुद्राच्या मर्यादेची वेळ (मर्यादा) राखली आहे.

ओवी २७०:

सांडोनि ऐशियांसी । मज गेलिया निजधामासी । हे प्रवर्ततील अधर्मासी । कोण यांसी वारील

अर्थ:अशा प्रकारे सांडल्यास (सोडल्यास), मी (भगवान) निजधाम (स्वधाम) गेला तर, हे (यादव) अधर्म (अधर्म) करणार आहेत. त्यांना कोण वारील (थांबवेल)?

ओवी ७१:

जैसा निर्मर्याद सागरू । खवळल्या सर्वसंहारकरू । त्यासी कोण शकेल आवरूं । तैसा विचारू होईल

अर्थ:जसा निर्मर्याद (सीमाहीन) सागर (समुद्र) खवळल्यास (विचलित झाल्यास) सर्व संहार (विनाश) करतो. त्याला कोण आवरू (थांबवू) शकतो? तसा विचार (विचार) होईल.

ओवी ७२:

हे अधर्मपर होतील गाढे । तुम्हांसी पडेल सांकडें । सांगों धांवाल मजपुढें । यांचें रोकडें गार्हा७णें

अर्थ:हे (यादव) अधर्मपर (अधर्मी) होणार आहेत. तुम्हांला (तुम्हांला) सांकडे (प्रसंग) पडेल. मज (माझ्या) पुढे धावून (सांभाळून) त्यांचे (त्यांचे) रोकड (खरे) गार्हाणे (फरियाद) सांगेन.

ओवी ७३:

हे नाटोपती देवां । नाकळती दैत्यां दानवां । हें अधर्म करिती जेव्हां । तुम्हीच मज तेव्हां सांगों याल

अर्थ:हे नाटोपती (यादवांचे प्रमुख) देवांना (देवतांना) ज्ञात नाही, दैत्य (राक्षस) आणि दानव (असुर) यांनी हे अधर्म (अधर्म) करत असताना तुम्ही (देव) मला (भगवान श्रीकृष्ण) सांगणार आहात.

ओवी ७४:

यालागीं कुळनाशासी त्वरित । आजिपासोनि सुमुहूर्त । केला असे गा निश्चित । यथोचित यादवां

अर्थ: यादवांच्या कुळनाशासाठी (वंशाच्या नाशासाठी) त्वरित (लवकर) सुमुहूर्त (शुभ मुहूर्त) निश्चित (निर्धारित) केला आहे.

ओवी ७५:

ऐकें सखया प्रजापती । या कुळनाशाचिया अंतीं । तुझिया भुवनावरूनि निश्चितीं । निजधामाप्रती येईन

अर्थ: ऐक सखा (मित्र) प्रजापती (सर्व प्राण्यांचा पालनकर्ता), या कुळनाशाच्या (वंशाच्या नाशाच्या) अंतीं (शेवटी), तुझ्या भुवनावरून (जगातून) निश्चितच (निश्चितच) निजधाम (स्वधाम) येईन.

ओवी ७६:

ऐसें बोलिला प्रभू । ऐकोनि शंभु स्वयंभू । आनंदला देवकदंबू । समारंभू मांडिला

अर्थ: असे प्रभू (भगवान) बोलले. ऐकून शंभु (भगवान शिव) स्वयंभू (स्वतःहून उत्पन्न झालेला) आनंदला (आनंदित झाला). देवांच्या समूहाने (देवकदंब) समारंभ (समारंभ) मांडिला (आयोजित केला).

ओवी ७७:

जयजयकारु केला सकळीं । परमानंदें पिटिली टाळी । चरण वंदूनि वनमाळी । पुष्पांजळी अर्पिल्या

अर्थ: जयजयकार (विजयाचा घोषणा) सकळीं (सर्वांनी) केली. परमानंदाने (सर्वोच्च आनंदाने) टाळी (टाळी) पिटली. चरण वंदूनि (पायांचा वंदन) वनमाळी (वनस्पतींची माळ) पुष्पांजली (फुलांचा अर्पण) अर्पिली.

ओवी ७८:

शुक म्हणे परीक्षिती । ऐकोनि कृष्णवदंती । सुरवर आनंदले चित्तीं । आल्हादें करिती अभिवंदनें

अर्थ: शुकदेव (शुकदेव) परीक्षिताला (परीक्षित) सांगतात की, कृष्णवदंती (भगवान श्रीकृष्णाचे वचन) ऐकून सुरवर (सर्वश्रेष्ठ देवता) आनंदले (आनंदित झाले). आल्हादाने (आनंदाने) अभिवंदन (वंदन) करतात.

ओवी ७९:

धाता सविता शूळपाणी । मिळोनियां देवगणीं । कृष्णासी घातल्या लोटांगणीं । चरण वंदूनी निघाले

अर्थ: धाता (सर्व निर्माता) सविता (सूर्य) शूळपाणी (त्रिशूलधारी, भगवान शिव) देवगणांसह (देवांच्या समूहासह) कृष्णाला (भगवान श्रीकृष्णाला) लोटांगण (शरण) घालून चरण वंदन (पायांचा वंदन) करून निघाले.

ओवी २८०:

एवं वंदूनी श्रीपती । आपुलिया स्थानाप्रती । निघाल्या जी देवपंक्ती । पवनगती विमानें

अर्थ: तसेच श्रीपति (भगवान विष्णू) चा वंदन (वंदन) करून, आपल्या स्थानाप्रती (स्थानाप्रती) देवपंक्ती (देवांच्या समूहासह) पवनगती (वायुवेगाने) विमानातून (विमानातून) निघाले.

ओवी ८१:

कुळनाशु करणें रोकडें । ऐसें कृष्णें नेमिलें धडफुडें । तंव द्वारकेसी येरीकडे । महोत्पात गाढे उठिले

अर्थ: कुLनाश करण्याची (वंशाचा नाश करण्याची) निश्चितता (निर्धारित) केली. कृष्णाने (भगवान श्रीकृष्ण) धडफुड (निश्चित) केले. त्यावेळी द्वारकात (द्वारकाच्या शहरात) मोठे उत्पात (विनाशक) उठले.

ओवी ८२:

गगनीं निघाले त्रिकेतु । धूमकेतु दंडकेतु । शिखेसहित शिखाकेतु । गगनाआंतु उगवले

अर्थ: गगनात (आकाशात) त्रिकेतु (तीन प्रकारचे केतु), धूमकेतु (धूमकेतु), दंडकेतु (दंडासारखा केतु), शिखासहित (शिखासह) शिखाकेतु (शिखासारखा केतु) उगवले.

ओवी ८३:

माध्यान्हीं वाजला आघात । दिवसा उल्कापात होत । होत भूतें नागवीं नाचत । गगनाआंतु रुदती

अर्थ: मध्याह्न (दुपार) आघात (धक्का) लागला. दिवसा उल्कापात (उल्का पडणे) झाला. भूत (प्रेत) नागव्या (नग्न) नाचत होती. गगनात (आकाशात) रुदन (रडणे) करत होती.

ओवी ८४:

वृक जंबुक नगराआंत । दिवसा चौबारा कुंकात । नगरीं भालुवा भुंकत । जन कांपत देखोनी

अर्थ: नगरात (शहरात) दिवसा वृक (लांडगा) आणि जंबुक (कोल्हा) चौबारा (चौकात) फिरत होते. नगरीत (शहरात) भालुवा (कुत्रा) भुंकत (भुंकत) होते. लोक (जन) हे पाहून कांप (भीतीने) कांपत होते.

ओवी ८५:

नगरा आंतुबाहेरी । श्वानांची रडणीं भारीं । मार्जारकलहो नगरीं । घरोघरीं होतेसे

अर्थ: नगरात (शहरात) आणि बाहेर श्वान (कुत्रा) मोठ्या प्रमाणात रडत होते. मार्जार (मांजर) कलह (भांडण) नगरीत (शहरात) घरोघरी (घराघरात) होत होता.

ओवी ८६:

गाई आरडती मध्यरात्रीं । लेंकुरें खेळती झुंझारीं । माणसांतें झडपिती घारी । घुंघाती घरोघरीं दिवाभीतें

अर्थ: गाई (गाय) मध्यरात्री आरडत (रडत) होत्या. लेंकुरे (मुले) झुंझारी (खेळ) खेळत होती. माणसांत (माणसांच्या जवळ) घारी (गरुड) झडपत (हल्ला) होत्या. घरोघरी (घराघरात) दिवाभीत (भीती) पसरली होती.

ओवी ८७:

वागीश्वरी क्षोभली गाढी । बोलीं म्हणती आली यमधाडी । कां रे धांवतां तांतडी । आगीं उडी घालूं पाहतां

अर्थ: वागीश्वरी (वाणीची देवी) गाढ (मजबूत) क्षोभित (विचलित) झाली. बोलताना म्हणाली, 'यमधाडी (यमाच्या प्रदेशाला) आली आहे. का रे धावता तांतडी (तांबड्या) आगीला उडी घालू पाहता?'

ओवी ८८:

भूस्फोट भूमिकंप । अग्निकरणीं तपे आतप । वारेनि सोडिला अहा कंप । लागे झडप खरस्पर्शें

अर्थ: भूस्फोट (भूगर्भातील विस्फोट) आणि भूमिकंप (भूकंप) झाला. अग्निकरण (आग) आतप (ताप) करत होते. वाऱ्याने कंप (कंपन) सोडला. खरस्पर्श (कडक स्पर्श) लागला.

ओवी ८९:

धुळोरा उधळत नगरीं । रज भरे डोळ्यांमाझारीं । डोळा नुघडवे नरनारीं । दिशा चारी धुमधुमित

अर्थ: नगरीत (शहरात) धुळोरा (धूळ) उधळत होता. रज (धूळ) डोळ्यात (डोळ्यात) भरली होती. डोळे उघडता (उघडत) येत नव्हते. दिशा (दिशा) चारी (चारही) धुमधुमीत (प्रकाशित) होत्या.

ओवी २९०:

ऐसे नाना परींचे उत्पात । नगरीं रुधिरवृष्टि होत । देखोनि यादव समस्त । भयचकित पैं जाहले

अर्थ: असे नाना (विविध) प्रकारचे उत्पात (विनाशक घटना) नगरीत (शहरात) होत होते. रुधिरवृष्टि (रक्ताची वर्षा) होत होती. हे पाहून यादव (यादव) सर्व भयचकित (भीतीने भरलेले) झाले.

ओवी ९१:

यादव मिळोनि थोर थोर । वृद्ध वृद्ध करिती विचार । ये चिन्हें अरिष्टकर । विघ्न थोर दिसतसे

अर्थ: यादव (यादव) मिळून थोर (महान) वृद्ध (वयोवृद्ध) विचार (चिंतन) करत होते. हे चिन्ह (संकेत) अरिष्टकर (विनाशक) आहेत. विघ्न (अडथळे) थोर (महान) दिसत आहेत.

ओवी ९२:

अवघे आले कृष्णापाशीं । वृत्तांत सांगती तयासी । उव्दिग्न देखोनि यादवांसी । हृषीकेशी बोलिला

अर्थ: सर्व (यादव) कृष्णाच्या (भगवान श्रीकृष्णाच्या) पाशी आले. वृत्तांत (घटना) त्याला (भगवानाला) सांगत होते. उव्दिग्न (विचलित) झालेल्या यादवांना पाहून हृषीकेशी (भगवान विष्णू) बोलला.

ओवी ९३:

कृष्ण यादवांसी सांगत । दिवि-भू-अंतरिक्षगत । उठिले जे महोत्पात । सर्वगत सर्वदा

अर्थ: श्रीकृष्ण यादवांना सांगत आहेत की, दिवि (आकाशात), भू (पृथ्वीवर) आणि अंतरिक्ष (मधल्या आकाशात) जे महोत्पात (विनाशक घटना) उठले आहेत, ते सर्वत्र (सर्व ठिकाणी) आणि सर्वदा (सर्वकाळ) आहेत.

ओवी ९४:

देखोनियां चिन्हांसी । मजही आठवलें मानसीं । ब्राह्मणशाप यदुकुळासी । चिन्हें त्यासी सूचकें

अर्थ: हे चिन्ह (संकेत) पाहून मला (श्रीकृष्णाला) देखील आठवले की, ब्राह्मणांचा शाप यदुकुळाला (यदुवंशाला) आहे. ही चिन्हे (संकेत) त्याचे सूचक (निदर्शक) आहेत.

ओवी ९५:

ब्राह्मणांचा शापु खरा । नुल्लंघवे हरिहरां । तुम्ही आतांचि विचार करा । नगराबाहिरा जनु काढा

अर्थ: ब्राह्मणांचा शाप खरा आहे आणि तो हरि (भगवान विष्णू) आणि हर (भगवान शिव) दोघांनीही उलटवला नाही. तुम्ही आताच विचार करा आणि नगराबाहेर (शहराबाहेर) निघा.

ओवी ९६:

येथोनि द्वारकेची वस्ती । आम्हीं सांडावी समस्तीं । जीवें जियावयाची चाड चित्तीं । तरी प्रभासाप्रती निघावें

अर्थ: द्वारकाच्या वस्तीतील (शहरातील) सर्वांना सोडून देऊन, जीव (जीव) जगवायची चिंता चित्ती (मनात) ठेवून, तुम्ही प्रभासाप्रती (प्रभास क्षेत्राकडे) निघा.

ओवी ९७:

वेगीं करा रे तांतडी । आजचि निघा लवडसवडी । सांडा घरदारांची गोडी । येथ अर्धघडी न रहावें

अर्थ: वेगाने (लवकर) करा रे तांतडी (तयारी). आजच (आताच) निघा, लवड (लवकर) आणि सावड (आवरणे) करा. घरदाराची (घरांची) गोडी (मोह) सोडा. येथे अर्धा क्षणही (क्षणभर) राहू नका.

ओवी ९८:

ऐका समस्त यादवश्रेष्ठ । प्रभासतीर्थ महावरिष्ठ । जेथिंचेनि स्नानें उडुराट । निस्तरला कष्ट क्षयाचे

अर्थ: ऐका समस्त यादवश्रेष्ठ (सर्वश्रेष्ठ यादव), प्रभासतीर्थ हे महान तीर्थस्थान आहे. येथे स्नान केल्याने क्षयरोगाचे (क्षयाचे) कष्ट दूर होतात.

ओवी ९९:

दक्षें निजकन्या चंद्रासी । सत्तावीस दिधल्या त्यासी । तो रतला रोहिणीसीं । येरां सर्वांसी उपेक्षुनी

अर्थ: दक्ष (प्रजापती दक्ष) ने आपल्या कन्यांपैकी २७ कन्या चंद्रदेवाला दिल्या होत्या. त्याने रोहिणीशी प्रेम केले आणि इतर सर्वांना उपेक्षित केले.

ओवी ३००:

दक्षें शापिलें चंद्रासी । क्षयरोग लागला त्यासी । तेणें येऊनि प्रभासासी । स्नानदानासी पैं केलें

अर्थ: दक्षाने चंद्रदेवाला शाप दिला, त्यामुळे त्याला क्षयरोग (रोग) लागला. तेव्हा चंद्रदेवाने प्रभासतीर्थात येऊन स्नानदान केले.