मराठी साहित्याचा डिजिटल खजिना.
शारदीय नवरात्रि: शुभ मुहूर्तांमध्ये करा घटस्थापना , जाणून घ्या घटस्थापना करण्याची सोपी पद्धत ?
उद्या, ३ ऑक्टोबरला शारदीय नवरात्रीची प्रतिपदा तिथी आहे. या दिवशी शैलपुत्री मातेची पूजा केली जाते. यासोबतच शुभ मुहूर्तावर घटस्थापना केली जाते.
हिंदू धर्मात, नवरात्रीच्या काळात दुर्गा देवीच्या ९ रूपांची पूजा करणे विशेषतः फलदायी मानले जाते. दरवर्षी ४ नवरात्र असतात. ज्यामध्ये दोन गुप्त नवरात्री, चैत्र नवरात्री आणि शारदीय नवरात्रीचा समावेश होतो.
यावर्षी शारदीय नवरात्रीची प्रतिपदा तिथी २ ऑक्टोबर २०२४ रोजी रात्री ११:१३ वाजता सुरू होईल आणि दुसऱ्या दिवशी ३ ऑक्टोबर रोजी दुपारी १:१९ वाजता समाप्त होईल. त्यामुळे उदया तिथीनुसार ३ ऑक्टोबरपासून शारदीय नवरात्रीला सुरुवात होणार आहे. त्याच वेळी, तो १२ ऑक्टोबर रोजी संपेल. या वर्षी दुर्गेचे आगमन पालखीतून होईल आणि हे प्रस्थान अशुभ मानले जाते. असे मानले जाते की ज्या वर्षी देवी मातेचे पालखीत आगमन होते त्या वर्षी देशात रोगराई, शोक आणि नैसर्गिक आपत्ती येते. घटस्थापनेने नवरात्री प्रारंभ होते, तेव्हा जाणून घ्या कलश स्थापनेची वेळ, साहित्य आणि पूजनाची पद्धत.
घटस्थापनेचा शुभ मुहूर्त :
शारदीय नवरात्रीच्या पहिल्या दिवशी कलशाची स्थापना केली जाते. या वर्षी घटस्थापनेचा शुभ मुहूर्त ३ ऑक्टोबर रोजी सकाळी ६ वाजून ७ मिनिटे ते ९ वाजून ३० मिनिटापर्यंत आहे. यानंतर अभिजीत मुहूर्तावर सकाळी ११:३७ ते १२:२३ या वेळेत कलश बसवता येईल.
कलश स्थापना साहित्य :
हिंदू धर्मात सर्व शुभ कार्यात कलश स्थापित करणे महत्त्वाचे मानले जाते. हे सुख, समृद्धी आणि ऐश्वर्य यांचे प्रतीक मानले जाते. नवरात्रीमध्येघटस्थापनाकरण्यासाठी घटस्थापना साहित्य
पंच पल्लव (आंब्याचे पान, पिंपळाचे पान, वडाचे पान, गूळाचे पान, उंबराचे पान) पंच पल्लव उपलब्ध नसल्यास आंब्याची पाने उपयुक्त आहेत. याशिवाय देवीची मूर्ती किंवा फोटो, मातीचा दिवा, नाणे, गहू, ज्वारी किंवा सप्तधान्य, त्यासाठी स्वच्छ माती, मातीचे भांडे, कुंकू, चिरंतन ज्योतीसाठी मातीचा किंवा पितळेचा दिवा, लाल किंवा पिवळे कापड, गंगाजल, कापसाची वात, मध, कापूर, अत्तर, तूप, हळद, गूळ, उदबत्ती, नैवेद्य, सुपारीची पाने, नारळ आणि फुले.
घटस्थापनेची पद्धत:
नवरात्रीच्या पहिल्या दिवशी कलशाची स्थापना करताना सर्वप्रथम सर्व देवी-देवतांचे आवाहन करावे.
एका मोठ्या मातीच्या भांड्यात माती टाकून त्यात गहू, ज्वारी किंवा सप्तधान्याचे दाणे टाका. त्यावर थोडे पाणी शिंपडा.
आता गंगाजलाने भरलेल्या कलशावर रक्षासूत म्हणजेच लाल धागा बांधा. तसेच पाण्यात सुपारी, दुर्वा, अक्षदा आणि नाणे टाकावे.
आता कलशाच्या काठावर ५ विड्याची पाने किंवा आंब्याची पाने ठेवा.
एक नारळ घेऊन त्याला लाल कापडाने गुंडाळा. नारळावर लाल धागा बांधा.
यानंतर, कलश आणि धान्याचे मातीचे भांडे स्थापित करण्यासाठी, चौरंग घ्या किंवा प्रथम जमीन पूर्णपणे स्वच्छ करा.
यानंतर धान्याचे भांडे ठेवावे. त्यानंतर कलश स्थापित करा आणि नंतर कलशावर नारळ ठेवा.
त्यानंतर सर्व देवी-देवतांना आमंत्रण देऊन नवरात्रीची विधिवत पूजा सुरू करा.
घट बसवल्यानंतर नऊ दिवस देवघरात सकाळ संध्याकाळ आवश्यकतेनुसारअखंड ज्योततेवत ठेवण्यासाठी काळजी घ्यावी, आणि धान्याच्या मातीच्या भांड्यात पाणी टाकत राहावे.