alandi – आळंदी

संतांचे तीर्थक्षेत्र

संतांचे तीर्थक्षेत्र, 

तीर्थक्षेत्र

महालक्ष्मी मंदिर कोल्हापूर -, 

महालक्ष्मी मंदिर कोल्हापूर 

महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध साडेतीन शक्तिपीठे

तुळजाभवानी मंदिर  -  तुळजापुर, 

तुळजाभवानी मंदिर  -  तुळजापुर

रेणुका देवी माहूर गड, 

रेणुका देवी माहूर गड

सप्तशृंगी देवी नाशिक, 

सप्तशृंगी देवी नाशिक

महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध साडेतीन शक्तिपीठे, 

स्थान: प्रभास पाटण, सौराष्ट्र
विशेषता: हे पहिलं ज्योतिर्लिंग मानले जाते. महाभारतकालीन इतिहास आणि अनेक वेळा पुनर्बांधणी

🔱 १. सोमनाथ ज्योतिर्लिंग (गुजरात)

ज्योतिर्लिंग

### **🔱 २. मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंग (आंध्र प्रदेश)**  
- **स्थान:** श्रीशैलम  
- **विशेषता:** शिव आणि पार्वती दोघांचेच वास्तव्य असल्यामुळे **"कैलास यात्रेचे फळ"** मिळते 

🔱 २. मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंग (आंध्र प्रदेश)

### **🔱 ३. महाकालेश्वर ज्योतिर्लिंग (मध्य प्रदेश)**  
- **स्थान:** उज्जैन  
- **विशेषता:** हे एकमेव **स्वयंभू ज्योतिर्लिंग** आहे आणि येथे भस्मआरती प्रसिद्ध आहे  


🔱 ३. महाकालेश्वर ज्योतिर्लिंग (मध्य प्रदेश)

### **🔱 ४. ओंकारेश्वर ज्योतिर्लिंग (मध्य प्रदेश)**  
- **स्थान:** नर्मदा नदीच्या बेटावर  
- **विशेषता:** **ॐ (ओंकार) स्वरूपाचा** शिवलिंग  

🔱 ४. ओंकारेश्वर ज्योतिर्लिंग (मध्य प्रदेश)

### **🔱 ५. केदारनाथ ज्योतिर्लिंग (उत्तराखंड)**  
- **स्थान:** हिमालय, चारधाम पैकी एक  
- **विशेषता:** अत्यंत कठीण यात्रा, भगवान शिवाने पांडवांना येथे दर्शन दिले  

🔱 ५. केदारनाथ ज्योतिर्लिंग (उत्तराखंड)

### **🔱 ६. भीमाशंकर ज्योतिर्लिंग (महाराष्ट्र)**  
- **स्थान:** पुणे जिल्हा  
- **विशेषता:** भीमाशंकर जंगलात वसलेले, शक्तीपीठाशी संलग्न  



🔱 ६. भीमाशंकर ज्योतिर्लिंग (महाराष्ट्र)

### **🔱 ७. काशी विश्वनाथ ज्योतिर्लिंग (उत्तर प्रदेश)**  
- **स्थान:** वाराणसी  
- **विशेषता:** **"मोक्ष प्राप्तीसाठी सर्वोत्तम स्थान"**, गंगेच्या काठावर  



🔱 ७. काशी विश्वनाथ ज्योतिर्लिंग (उत्तर प्रदेश)

### **🔱 ८. त्र्यंबकेश्वर ज्योतिर्लिंग (महाराष्ट्र)**  
- **स्थान:** नाशिक  
- **विशेषता:** गोदावरी नदीचा उगम येथेच आहे  



🔱 ८. त्र्यंबकेश्वर ज्योतिर्लिंग (महाराष्ट्र)

### **🔱 ९. वैद्यनाथ (बैद्यनाथ) ज्योतिर्लिंग (झारखंड)**  
- **स्थान:** देवघर  
- **विशेषता:** **"कामना लिंग"**, म्हणजे मनोकामना पूर्ण करणारे लिंग  



🔱 ९. वैद्यनाथ (बैद्यनाथ) ज्योतिर्लिंग (झारखंड)

### **🔱 १०. नागेश्वर ज्योतिर्लिंग (गुजरात)**  
- **स्थान:** द्वारका  
- **विशेषता:** भगवान शिवाने **"दारुकासुर"** राक्षसाचा वध येथे केला  



🔱 १०. नागेश्वर ज्योतिर्लिंग (गुजरात)

### **🔱 ११. रामेश्वरम् ज्योतिर्लिंग (तमिळनाडू)**  
- **स्थान:** रामेश्वरम् बेट  
- **विशेषता:** प्रभू रामचंद्रांनी **शिवलिंग स्थापून पूजा केली**  



🔱 ११. रामेश्वरम् ज्योतिर्लिंग (तमिळनाडू)

### **🔱 १२. घृष्णेश्वर ज्योतिर्लिंग (महाराष्ट्र)**  
- **स्थान:** औरंगाबाद  
- **विशेषता:** सर्वात लहान ज्योतिर्लिंग, **अजंठा-वेरूळ गुंफा जवळ**  



🔱 १२. घृष्णेश्वर ज्योतिर्लिंग (महाराष्ट्र)

 परळी वैजनाथ ज्योतिर्लिंग (महाराष्ट्र)
📍 स्थान: परळी, बीड जिल्हा, महाराष्ट्र
📖 पुराणांतील उल्लेख: शिवपुराण, स्कंदपुराण
🔆 विशेषता: हे १२ ज्योतिर्लिंगांपैकी एक असून, भगवान शंकर येथे "वैद्यनाथ" या स्वरूपात पूजले जातात.



🔱 परळी वैजनाथ ज्योतिर्लिंग (महाराष्ट्र)

🔱 औंढा नागनाथ ज्योतिर्लिंग (महाराष्ट्र)
📍 स्थान: औंढा, हिंगोली जिल्हा, महाराष्ट्र
📖 पुराणांतील उल्लेख: शिवपुराण, स्कंदपुराण
🔆 विशेषता: हे १२ ज्योतिर्लिंगांपैकी एक असून, शिवभक्त भक्त नामदेव महाराज यांनी येथे कीर्तन केले होते.



🔱 औंढा नागनाथ ज्योतिर्लिंग (महाराष्ट्र)

१२ ज्योतिर्लिंगांची माहिती
भगवान शिवाच्या १२ ज्योतिर्लिंगांना हिंदू धर्मात अत्यंत पवित्र मानले जाते. प्रत्येक ज्योतिर्लिंगाची स्वतःची ऐतिहासिक व धार्मिक महत्त्वाची कथा आहे.

शरीफजी राजे भोसले

​शरीफजी राजे भोसले

सुप्रसिद्ध नृसिंह मंदीर, भातोडी (भातवडी)

Narasimha Jayanti story नृसिंह जयंती कथा मराठीत

​सुप्रसिद्ध नृसिंह मंदीर, भातोडी (भातवडी)​, 

महाराष्ट्रातील मंदिरे

मल्हारी मार्तंड खंडोबाची जेजुरी

श्री संत जगनाडे महाराज मंदिर – सुदुंबरे

 देवगड हे श्रीदत्तांचे एक पवित्र क्षेत्र आहे, जिथे भक्तगण ध्यान, पूजन व उपासना करतात. निसर्गरम्य वातावरणामुळे हे ठिकाण भक्तांना आत्मिक शांती देते.

देवगड

श्री दत्ताचे सर्व तीर्थक्षेत्र

गिरनार गुरुशिखर हे गुजरात राज्यातील जुनागढ जिल्ह्यात वसलेले एक पवित्र तीर्थक्षेत्र आहे. भगवान दत्तात्रेय यांचे चरणस्पर्श झालेले हे स्थान प्राचीन काळापासून दत्तभक्तांसाठी श्रद्धा आणि भक्तीचे केंद्र राहिले आहे. गिरनार पर्वतावर वसलेल्या या गुरुशिखराला दत्तप्रेमींनी "त्रिकूट पर्वत" असेही संबोधले आहे.

गिरनार गुरुशिखर

नृसिंहवाडी हे महाराष्ट्रातील कोल्हापूर जिल्ह्याच्या शिरोळ तालुक्यात पंचगंगा नदीच्या काठी वसलेले एक पवित्र तीर्थक्षेत्र आहे. हे ठिकाण श्री दत्तात्रेयांचे वंशज म्हणून पूजले जाणारे श्रीक्षेत्र नृसिंह सरस्वती महाराज यांचे प्रमुख स्थान मानले जाते. येथे पंचगंगा आणि कृष्णा नदींचा संगम होतो, म्हणून याला दत्त तीर्थक्षेत्र म्हणतात.

नृसिंहवाडी (पंचगंगा संगम क्षेत्र) 

पीठापूर, आंध्र प्रदेश राज्यातील पूर्व गोदावरी जिल्ह्यात वसलेले, श्रीपाद श्रीवल्लभ यांचे जन्मस्थान म्हणून ओळखले जाते. हे ठिकाण दत्त भक्तांसाठी अतिशय पवित्र तीर्थक्षेत्र मानले जाते, कारण श्रीपाद श्रीवल्लभ हे श्री दत्तात्रेयांचे पहिले अवतार मानले जातात.

पीठापूर 

औदुंबर हे महाराष्ट्राच्या सांगली जिल्ह्यातील कृष्णा नदीच्या काठी वसलेले एक प्रसिद्ध तीर्थक्षेत्र आहे. हे ठिकाण श्री दत्तात्रेयांच्या अवतार श्री नारायण महाराज औदुंबरकर यांच्या तपोभूमीमुळे पवित्र मानले जाते. औदुंबर हे आपल्या शांत, निसर्गरम्य वातावरण आणि भक्तिभावाने परिपूर्ण परिसरासाठी प्रसिद्ध आहे.

श्री दत्त मंदिर, औदुम्बर

गाणगापूर हे कर्नाटक राज्यातील गुलबर्गा जिल्ह्यात कृष्णा आणि भीमा नद्यांच्या संगमाजवळ वसलेले एक पवित्र तीर्थक्षेत्र आहे. हे ठिकाण श्री नारसिंह सरस्वती महाराज, जे श्री दत्तात्रेयांचे दुसरे अवतार मानले जातात, यांच्या वास्तव्यामुळे प्रसिद्ध आहे. गाणगापूरला दत्त भक्तांचे काशी असेही म्हणतात.

गाणगापूर

श्री दत्ताचे सर्व तीर्थक्षेत्र देवगड,गिरनार गुरुशिखर,नृसिंहवाडी,पीठापूर,औदुंबर,गाणगापूर

रोहिदासांचे मंदिर

महाराष्ट्रातील मंदिरे, 